Akne (Sivilce) Nasıl Oluşur ve Çeşitleri

Akne Vulgaris

 

Akne Vulgaris, sivilce türlerinin ortak tıbbi adıdır. Deride siyah nokta, beyaz kafa ve benzeri türleri bulunmaktadır. Akne Vulgaris en yaygın olarak yüz, göğüs, sırtlar ve omuzlarda çıkmaktadır. Hafif sivilceler reçetesiz ilaçlarla ve doğal yöntemlerle iyileştirilebilirler fakat daha ağır formlar için dermatolog kontrolünde müdahale edilmesi gerekmektedir.

Komedonlar

 

Bir komedo ya da temel sivilce lezyonu, yağ ve ölü deri hücreleri ile tıkanmış olan bir saç folikülüdür. Komedonlar kolaylıkla beyaz kafa veya siyah uçlar olarak adlandırılan akne yani sivilce türlerine dönüşebilirler. Komedonları tetikleyebilecek ürünler “komedojenik” olarak adlandırılır. “Noncomedogenic” Kaliteli olmayan ve cildinize zarar verebilecek kimyasallar içeren makyaj malzemeleri gözenekleri tıkamaya ve akne oluşmasına sebep olur.

Akne / Sivilce çeşitlerine geçmeden önce Akne / Sivilce Yapan ve Sivilcelerin Oluşumunu Engelleyen Yiyecekler yazımıza göz atabilirsiniz.

Siyah Nokta

 

Siyah noktalar cildin yüzeyinde oluşan açık komedonlardandırlar. Ölü deri hücreleri ve vücudunuzdaki fazla yağ ile doludurlar. Komedo’nun siyaha dönüşmesine vücudunuzdaki kir değildir. Bölgedeki tıkanmış kıl folliküllerinden gelen ışığın düzensiz yansımasından kaynaklanmaktadır. Siyah noktalar ilaçlarla ve siyah nokta temizleyici losyon ve maskelerle kolaylıkla tedavi edilebilir.

Beyaz Kafa

 

Cildin yüzeyinde kapalı durumda kalan komedonlara beyaz kafa denir. Yağ ve ölü deri hücreleri tıkanmış kıl foliküllerinin açılmasını önlediği zaman beyaz kafa ismi verilen durum oluşur. Siyah noktaları tedavi eden ilaçların çoğu beyaz kafa ilaçlarına karşı da etkilidir.

Papüller

 

Papüller, ciltte küçük kırmızı veya pembe renkte oluşmuş olan iltihaplı komedonlardır. Bu tür sivilceler dokunuşa karşı daha duyarlı olabilmektedirler. Sıkma ve bölge ile oynama iltihabı daha da kötüleştirerek yara izine neden olabilir. Çok sayıda papül orta ila şiddetli akne gösterebilir.

Püstüller

 

Püstüller bir başka iltihaplı sivilce türüdür. Her yumrunun etrafında kırmızı bir halka çevriliymiş gibi bir görünüşü vardır. Beyaz kafaya türüne benzetilmektedir. İçi beyaz veya sarı tüy ile doldurulur. Bu durumda patlatmaktan kaçınmanız gerekmektedir çünkü deride yara izleri veya koyu lekelerin oluşmasına neden olabilmektedir.

Nodüller

 

Nodüller, sivilcelerden daha büyüktür. Dokunma hissi veren büyük ve iltihaplı dokulardır. Ciltte derinleşirler ve genellikle ağrılıdırlar. Nodüller kesinlikle bir dermatolog tarafından tedavi edilmelidir. Tezgah üstü tedaviler temizleyecek kadar yeterli olmayacaktır. Dermatolog tarafından tavsiye edilen reçeteli ilaçlar etkili olacaktır.

Kistler

 

Kistler irin dolu, büyük ve yaraya benzeyen lezyonlardır. Nodüller gibi kistler de ağrı oluşturabilirler. Mutlaka bir dermatolog tarafından tedavi edilmelidir. Nodül ve kist oluşan kişiler kendi başlarına ilaç kullanımından kaçınmaları gerekmektedir.

Hafif Akne

 

Sivilce olan bölgede 20’den daha az beyaz nokta veya siyah nokta ve 15’den daha fazla iltihaplı yumru bulunuyorsa. Ya da toplamda 30’dan az lezyon varsa “hafif” kategoriye girmektedir. Hafif sivilce de genellikle bitkisel tedavi ile sonuç alınabilir. Fakat hafif sivilce türünde ilaçların kullanımının aksatılmaması ve en az sekiz hafta tedaviye devam edilmesi gerekmektedir.

Orta Akne

 

20 – 100 arası beyaz kafa veya siyah nokta ile 15 – 50 adet iltihaplı darbe veya 30 -125 arası toplam lezyonunuz varsa, akne orta dereceli olarak kabul edilir. Dermatologlar genellikle orta akne için reçeteli ilaç önerirler. Bir gelişim fark etmeniz birkaç hafta sürebilir ve sivilceniz iyileşme aşamasında daha da kötüye gidiyormuş gibi görünebilir.

Ağır Nodulokistik Akne

 

Şiddetli nodülokistik akne olan insanlarda birden fazla iltihaplı kist ve nodül bulunur. Sivilce kırmızı veya mor renge dönüşebilir. Genellikle oluştuğu bölgede yara izi bırakabilir. Bir dermatolog tarafından hızlı bir şekilde tedavi edilmesi ve yara izinin en aza indirilmesi gerekmektedir. Bazı durumlarda doktorlar boyutu küçültmek ve ağrılı inflamasyonu azaltmak için kortikosteroidleri doğrudan nodüller ve kistlere enjekte edebilir.

Akne Conglobata

 

Conglobata akne, Sivilce’nin en şiddetli formlarından biridir. Cilt altında diğer nodüllere bağlı olarak birçok iltihaplı nodül içermektedir. Boynu, göğüs, kol ve kalça kısımlarını etkileyebilir. Genellikle oluşan bölgede yara izi bırakır. Bu tür sivilce durumları daha çok erkeklerde görülür ve bazen steroid veya testosteron kullanılması durumlarında ortaya çıkar. Mutlaka bir dermatolog tarafından zamanında tedavi edilmesi gereklidir.

Akne Mekaniği

 

Akne mekaniği ısı, sürtünme ve deriye karşı basınçtan etkilenerek ortaya çıkar. Çoğunlukla kask veya şapka gibi spor malzemeleri takmanın sonucu oluşmaktadır. Atletlerde sıkça görüldüğü için bazen “sporla uyarılan akne” denir. Koruyucu tedbir olarak; spor malzemelerinin altına emici bir malzeme takmak ve etkinlikten hemen sonra duş almaktır.

Topikal Terapi

 

Topikal terapi, jöleler veya kremler gibi deriye doğrudan uygulanan akne ilaçlarıdır. Tezgah üstü ilaçlar hafif akneye genellikle yardımcı olabilir. Antimikrobiyal veya retinoid kremleri gibi reçeteli ürünler hafif ile orta şiddette sivilceleri tedavi edebilir. İlaçlar tek başına veya diğer maddelerle kombinasyon halinde reçete edilebilir.

 

Sistemik terapi, ağız yoluyla alınan akne ilaçlarını ifade eder. Tetrasiklin, minosiklin, doksisiklin veya eritromisin gibi antibiyotikler, bakterileri hedef alarak ve iltihaplanmayı azaltarak orta ile şiddetli akne tedavisinde kullanılabilir. Diğer sistemik tedaviler arasında bazı kadınlarda sivilceleri azaltabilen oral kontraseptifler, spironolakton, anti-androjen hormonu hapı ve izotretinoin (yüksek doz reçeteli A vitamini) sayılabilir. İzotretinoin sadece bazı ciddi, kistik akne vakalarında veya diğer tedavilerin başarısız olduğu durumlarda kullanılır. İzotretinoin tedavisinin için dermatologunuzla düzenli olarak randevu almanızı gerektirir.

Akne / Sivilce çeşitlerini inceledikten sonra sivilce oluşmasını önlemeniz için hazırladığımız Akne / Sivilce Oluşmasını Engellemek İçin 10 İpucu isimli yazımıza göz atabilirsiniz.