Depresyon Belirtileri Nelerdir, Sebepleri ve Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bu yazımızda depresyon belirtileri, sebepleri ve depresyon tedavisi yöntemleri hakkında kapsamlı bir içerik hazırladık. Fakat önce depresyon nedir biraz inceleyelim.

Depresyon Nedir?

Depresyon, duygu durum bozuklukları başlığının altında yer alan depresif bozukluğun en az iki hafta boyunca duygu durumlarında çökme halidir. Derin üzüntü, zevk alamama depresyon belirtileri arasındadır.

Her insan yaşamı boyunca mutlaka bazı üzüntüler yaşar ve bunları deneyimlerken de birçoğu depresif bir durumda olduğunu bilir, söyler. Ancak kendi kendimize bunu düşündüğümüzde bu deneyimin yoğunluğu ve süresi nedeniyle kendimize böyle tanı koymak doğru değildir.

Özetle depresyon belirtileri nelerdir gelin hep birlikte inceleyelim;

İnsanlar bir depresif bozukluk geçirdiklerinde genellikle düşüncelerinde kendi kendilerini suçlama görülür. Kendi eksiklikleri veya hataları üzerine odaklanır. Okuma ve anlamada güçlük çekebilirler ve bu da yoğun dikkat harcamayı gerektirir. Her şeyi olumsuz gören bu kişiler umutlarını kaybetme eğilimine girerler.

Fiziksel Depresyon belirtileri ise, bitkinlik, vücutta ağrılar düşük enerji ve uykusuzluk hissidir. Cinsel istekte kaybolma ve öz kıyım düşünceleri de yaygındır.

Depresyonun çeşitleri de vardır, Major depresif bozukluk, dönemsel bir bozukluktur, Uzun Süreli Depresif bozukluk buna Distimi de denir en az iki yıl süren depresyondur.

Depresyonda aynı zamanda cinsiyet farklılıkları da vardır. Yapılan araştırmalara göre beş kadından biri yaşamları boyunca bir depresyon belirtileri göstermemekte ve depresyon dönemi geçirmektedir.

Depresyonun Sebepleri Nelerdir?

Tüm vücudumuzda olduğu gibi beynimizde de kimyasal bir denge vardır. Bu kimyasal dengede bozulmalar depresyon oluşumunda oldukça önemlidir.

• Beynimizde bulunan ve nöradrenalin ve mutluluk hormonu diye bilinen seratonin hormonları sinir hücreleri arasında sinaps adı verilen bölgelerdeki miktarlarının azlığı bozukluğun ana sebeplerinden sayılabilir. Bu azalma nedeni başka rahatsızlıklara da sebep olabilir.
• Zorlayıcı yaşam koşulları, üzüntüler vs gibi deneyimler ile tetiklenebilen bu bozulma başka sebeplerle de ortaya çıkabilir. Bireyin geçmişte yaşadığı travma, kayıp veya üzüntüleri, yeniden ortaya çıkan sorunlar, düşük eğitim düzeyi ve yoksulluk gibi sebepler de depresyona sebep olan etkenlerdir.
• Aynı zamanda genetik olarak da kalıtsal olduğu bilinen rahatsızlık bireyin ailesinde depresyon var ise risk altında demektir.
• Yapılan bazı bilimsel araştırmalarda, kadınların depresyona yakalanma konusunda erkeklerden daha fazla risk altında olduğu belirtilmiştir.  Ancak bunun nedeni tam anlamıyla bilinememekle birlikte hormonal durumlar ya da kadınların günlük yaşamdaki yüklerinin daha fazla olması, sorumluluklarının erkeklere göre daha fazla olması gösterilebilir.
• Ayrıca erkeklere oranla kadınların psikiyatriye daha kolay başvurmaları da rahatsızlıklarına tanı koyma konusuna etki ettiği için böyle bir sonuç getirmiş olabilir. Erkeklerin depresyonlarında sıkça alkol ve madde kullanımının görülmesi de depresyon tanısının koyulmasına aksaklıklar getirdiği söylenebilir.
• Depresyona sebep olan diğer etkenler içinde sayılabilecek yine hormonal bir bozukluk olan hipotiroid yani tiroid bezinin yavaş çalışması da depresyon oluşturan önemli bir nedendir. Hatta bazı durumlarda hipotiroid tedavi edilse bile verdiği hasar sebebiyle depresyon devam edebilir ve sadece trioid rahatsızlığının tedavisi yeterli olmayabilir.
• Depresyonun bir diğer nedeni de yas sürecinin beklenenden daha uzun sürmesidir. Yas sürecinin sebep olduğu ağır kaygı bozukluğu bireyin kişisel ve sosyal yaşamını da olumsuz etkileyeceğinden dolayı depresyona sebep olur. Sosyal fobisi olan birinde de depresyon görülme olasılığı yüksektir.

Şimdi biraz depresyon belirtileri nelerdir , depresyon hali nasıl anlaşılır öğrenelim;

Depresyon Belirtileri Nelerdir?

Depresyon belirtileri aşağıda belirtilmiş olup ancak depresyon tanısını koyabilmek için depresyon belirtileri listesindekilerin en az iki haftadan uzun sürmesi gereklidir.

Günlerce süregelen depresif duyguların yanı sıra;

• İlgi duyma ve istekte azalma
• Hiçbir şeyden zevk alamama
• Kiloda artış veya azalış
• Fazla uyku veya uykusuzluk
• Hareketlerde yavaşlık
• Yorgunluk hissi
• Enerji kaybı
• Huzursuzluk hissi
• Suçluluk duygusu
• Kendini değersiz görme
• Odaklanma
• Dikkat dağınıklığı
• Kararsızlık
• Kendine zarar verme düşünceleri

Dönemsel depresyonun diğer depresyon türlerinden farkı nedir?

Senenin bazı zamanlarında, bireyin kişisel yaşantısındaki olaylarından tamamen bağımsız olması ve gün ışığının arttığı mevsimlerde düzelme yaşanması, dönemsel depresyonu diğer depresyon türlerinden ayıran faktördür.

Depresyon Kimlerde Görülür?

Yapılan araştırmalara göre kadınların %20’sinde, erkeklerin ise ise %10’unda, ergenlerde %5 görülen bir rahatsızlıktır.

Son dönemde daha sık görülen bu rahatsızlıkta araştırmalara göre insanların %5’i hayatlarının bir döneminde majör depresyon yaşamaktadır. Görülme yaşı 20 – 50 olan rahatsızlığın daha yaşlılar da sıklıkla görüldüğü bilinmektedir.

Eşlerinden ayrılmış kişiler, ekonomik yönden düşük yaşantılar, işsizlik, çevresel destek azlığı, asosyal bir yaşam ve uzun süren zorlayıcı yaşantı içinde olanlar depresyon belirtileri gösterebilirler ve depresyon konusunda risk altında olan kimselerdir.

Depresyon Tedavisi Nasıl Yapılır?

Depresyona sebep olan hormonların düzensizliği ile vücutta salınımı gerçekleşen Seratonin ve noradrenalin isimli kimyasal maddeleri düzenleyen antidepresan özellikli destekleyiciler, bu destekleyiciler depresyon tedavisi aşamasında sıklıkla kullanılır.

Bazı vakalarda ise anksiyolitik (kaygı giderici), antipsikotik (psikotik depresyon belirtisi aşamasına yönelik veya tedaviyi güçlendirici), tiroid hormonu, lityum içeren destekleyiciler kullanılabilir. Daha ağır vakalar ise ancak yatarak depresyon tedavisi yapılmaktadır..

Bunun dışındaki depresyon tedavisi sürecinde, bilişsel davranışçı psikoterapi depresyon tedavisi aşamasında önemli bir yer tutmaktadır. Tabii bu terapi yöntemi depresyon için tek seçenek değildir, farklı terapi yöntemleri de tercih edilebilir.

Kişinin hobi edinmesi veya zevk aldığı uğraşları yapmak işlevselliğinin arttığı uğraşılar da depresyon tedavisi aşamasında büyük yarar sağlayabilir.

Depresyon Riski Nasıl Azalır?

Öncelikle bireylerin kendisini değerli ve işlevsel hissetmesi oldukça önemlidir. Hayatlarında zorlukları olan kimselerin bu problemlerle baş etmeye çalışırken mutlaka yakınlarından destek alması eğer yeterli derecede destek bulamıyorsa mutlaka bir uzmandan yardım alması gerekmektedir.

Depresyon riskini bir diğer azaltacak etken ise bireyin iyi bir çalışma ortamı kadar dinlenmesidir. Mola vermesi ve tatil yapması, kendine zaman ayırması depresyon riskini azaltacaktır.

Uzun süreli depresyonu olan kişilerin destekleyicilerini düzenli kullanması gereklidir. Doktor kontrolünde olacak destekleyici kullanımı bireysel kararla bırakma veya başlama söz konusu olursa daha kötü sonuçlara sebep olabilir.

Bireyin kendisini yorumlayış biçimi oldukça önemlidir, geçmişinde yaşadığı olayları, gelecekle ilgili düşünceleri ve bugünü algılayışı depresyona sebebiyet verebilir. Yanlış düşünce sistemleri bu rahatsızlığa kapıyı açabilir bu yüzden de psikoterapiler bireylerin düşünce dünyalarını ortaya koyma konusunda yardımcı olur ve yapılması gereken değişimlere karar verilir.

Depresyon Tedavisi Sırasında Hasta Yakınlarına Düşen Görevler

Depresyon tedavisi sırasında kullanılan destekleyiciler ve terapilerin yanı sıra aile ve sosyal yaşamda destek tedavisinin önemli bir yerini kapsamaktadır. Bu konuda depresyon belirtileri gösteren ve tanısı konulan bireyin yakınları hem hastalığın iyileşmesinde hem de geçtikten sonra tekrarlamaması konusunda kilit bir rol oynamaktadırlar.

Özellikle ülkemiz başta olmak üzere genelde depresyon belirtileri bulunan insanlar psikiyatrik bir rahatsızlığı kendilerine yakıştıramaz, reddeder bir durum içinde olurlar ancak bu düşünce rahatsızlığı iyileştirmeyecek veya ilerlemesini durdurmayacaktır.

Bu durumlarda genelde alternatif yollar aranır, bitkisel karışımlar, muska, fal gibi onlarca çözüm arayışı bulunuyor ancak unutulmamalıdır ki bu gibi uygulamaların sonucu belirsizdir hatta genellikle hüsrandır.

Bir uzmandan yardım almak depresyon tedavisi içinen önemli başlangıçtır, beyinde olabilecek kimyasal bir bozukluk, diğer organların da kimyası bozulabileceği gibi başka hastalıklara da davetiye çıkarabilir.

Sonbahar Gelince Neden Depresif Oluyoruz?

Sonbahar, yazdan hemen sonra geldiği için güneşli güzel havalı günlerin geride kaldığı, genelde renk olarak kapalı veya soğuk günler, aynı zamanda kışın geleceğinin habercisi bir mevsimdir.

Bu da günlerin kısalması, açık pencerelerin, kapıların kapatılması açık alanlardan kapalı alanlara sığınılması ile keyifsizlik mutsuzluk hislerini tetikleyebilir.

Filmlerde, şiirlerde, romanlarda da sonbaharı hep hüznün mevsimi olarak biliriz. Güneş ışınlarının azalması mutluluk gibi hisleri yaşatan hormonların azalmasına sebebiyet verir, beyinde gerçekleşen bu kimyasal farklılık depresyona sebebiyet verebilir.

Kış mevsiminde de aynı sebeplerden dolayı depresyon belirtileri gözlemlenebilir, ancak sonbaharda depresyona daha sık rastlanmaktadır.

Mevsimsel Depresyona İyi Gelecek Öneriler

• Mutlaka gün ışığından yararlanmaya çalışın, kapalı havalarda bile en az 20-30 dakika dışarıda geçirmeye çalışın
• Spor çok iyi gelecektir, 20 – 30 dakikalık bir tempolu yürüyüş bile yeterli olabilir.
• Sağlıklı beslenmeye dikkat edin, iştahınız artmış olsa da fazla karbonhidrat ve doğal olmayan şekerlerden uzak durun.
• Bol su içmeyi ihmal etmeyin.
• Fazla uyku zararlıdır, çok fazla uyumayın erişkin bir insana 8 saatten fazla uyku zararlı olabilir, sabah yataktan erken kalkmaya çalışın.
• Yeni hedefler, amaçlar belirleyin, hayatta plan yapmak her zaman bir güç sağlayacaktır.
• İşyerindeki isteksizliğini azaltmak için kısa ama keyifli molalar vermeyi ihmal etmeyin,
• Sosyal yaşamınızda keyif aldığınız ya da alacağınız aktivitelere yönelmek de depresif duygularınızı azaltmaya yardımcı olacaktır.

Depresyon Testi

• En az iki hafta boyunca aşağıdaki yakınmalardan beşini yaşıyorsanız depresyonda olabilirsiniz;
• Kendini değersiz ve üzgün hissetmek
• Herhangi bir şeye ilginin azalması ve her zaman keyif alınan şeylerden keyif alamama durumu
• Nedensiz kilo kaybı veya kilo artışı
• Uykusuzluk veya aşırı uyku isteği
• Sebepsiz yere aşırı hareketlilik veya uyuşukluk
• Sürekli ve sebepsiz bir yorgunluk, enerji düşüşü
• Değersizlik ve kendini suçlu hissetme duygusu
• Düşünme ve konsantre olmakta güçlük çekme
• Öz Kıyım veya ölümü fazlaca düşünme

Depresyon belirtileri , depresyondan kaçınma yolları, depresyona girmiş bir hastanın yakınlarının yapması gereken şeyleri, depresyon testlerini ve mevsimsel depresyonun sebeplerini sizinle paylaştık.

Yazar : İlker Yavuz
İletişim: [email protected]