Uykusuzluk Sorunu – Nedenleri – Belirtileri – Tedavisi

İçindekiler

Uykusuzluk Sorunu Nasıl Giderilir? Uykusuzluk Sorunu Bir Hastalık Mıdır? Uykusuzluk Sorunu Niçin Olur? Günümüzde birçok insanın derdi olan uyku problemi ile insanlar ne kadar uyusalar dinlemediklerinden ya da uykuya dalmada güçlük yaşadıklarından yakınmaktadırlar. Tüm bu sorulara cevap bulabileceğiniz yazımızda Uyku problemlerine sebep olan hastalık Insomnia Nedir? Nedenleri – Insomnia Belirtileri ve Tedavisi hakkında tüm bilgileri paylaşmayı hedefliyoruz.

Uykusuzluk Sorunu (Insomnia) Nedir?

Kelime anlamı olarak karşılığı uykusuzluk hastalığı anlamına gelen Insomnia, uykuya başlayamama veya uykuyu devam ettirememe durumu olarak tanımlanmaktadır. Genelde her insan hayatının belli dönemlerinde uykusuzluk problemleri yaşayabilir ancak bunun farklı sebepleri vardır. Uykusuzluk Hastalığı yani Insomnia tanısı için hastalığın belirtilerinde bazı kriterlerin karşılanması gerekmektedir.

Diğer uyku bozukluklarında da olduğu gibi Insomnia tek başına seyreden bir rahatsızlık veya hastalık değildir. Genelde başka psikolojik problemlerin belirtisi olarak kendini göstermekte ve sonrasında kronik hale dönüşebilmektedir.

Insomnia Çeşitleri

Insomnia üç tip olarak incelenmektedir; bir haftadadan daha kısa süren, geçici insomnia, bir ila üç hafta arasında olan, kısa süreli insomnia ve üç haftadan daha uzun süren, kronik insomnia.

Yapılan araştırmalarda insomnia rahatsızlığının cinsiyete göre kadınlarda daha sık görüldüğü bulunmuştur. Ayrıca psikolojik rahatsızlıkları bulunanlar, sosyal refahı düşük seviyede olan kişilerde ve alkol, uyuşturucu bağımlılarında daha fazla görülmektedir.

Uykusuzluk Sorunu (Insomnia) Nedenleri

En büyük etken psikolojik anlamdaki strestir. Ayrıca bireyin önceden yaşadığı psikolojik problemler, travmalar da insomnia belirtileri olarak gözlemlenebilmektedir. Ayrılık-Boşanma ve kayıplardan kaynaklı yas dönemleri genelde insomnia sebebi olabilmektedir. Ayrılık Psikolojisi Nasıl Atlatılır yazımızı tıklayarak okuyabilirsiniz.

Psikolojik nedenlerin biraz dışında bazı sebepler de mevcuttur;

Uzun uçuşlardan sonra zaman değişimi sebebiyle uyku düzensizliği Jetlag,
Gece vardiyasında çalışmak,
Aşırı gürültülü ortamda bulunmak,
Yüksek derece oda sıcaklığında bulunmak,
Cerrahi müdahale sonrası hastalıklar veya bu sebeple yatıyor olmak,
Alkol, uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanımı ya da bırakılması,
Yüksek rakımlara tırmanma ve orada uzun süre kalma,
Farklı fiziksel rahatsızlıklar

Tüm bu belirtiler yanı sıra, insomniaya sebep olan bazı hastalıkları şöyle açıklayabiliriz;

Uyku apnesi; Örneğin aniden ve uygun olmayan bir ortamda uykuya dalma görülür.

Bir diğer rahatsızlık ise narkolepsidir. Gündüzleri aşırı uyku isteği ile beraber kısa süreli gerçekleşen uyku atakları görülür. Uyuklama esnasında kabus, halüsinasyonlar görülebilmektedir. Narkolepsi belirtileri ise ani oluşan gülme, şaşkınlık ya da öfke gibi duygularla aniden kas kontrolün kısmi yada tamamen kaybı(katapleksi) gerçekleşir. Uyku paralizisi yani halk dilinde karabasan da sık görülür uyanık olduğu halde hareket edememe durumudur. Narkolepsi hakkında daha fazla bilgi için Narkolepsi Nedir yazımızı buradan tıklayarak okuyabilirsiniz.

Uykusuzluk Sorunu (Insomnia) Belirtileri

Beynimiz ve vücudumuz gündelik enerjilerini tüketmeleri yanı sıra dinlenmeye de ihtiyaç duymaktadır. Beynimiz ise ancak uyku ile dinlenebilmektedir ve gün içinde öğrenilen bilgileri de uykuda tekrar ederek kalıcı hale getirebilmektedir. Uykusuzluk büyük problemleri de yanında getirmektedir. Uyku Sorunu Nedenleri bireyde bulanan Insomnia gibi hastalıklar olabilir. Insomnia belirtilerini ise şöyle sıralandırabiliriz;

Uykuya dalma ve uykuyu sürdürebilmede güçlük yaşama,
Uykuya dalma güçlüğü yaşama,
Uykuya dalma gerçekleşse de uykuyu alamama hissi, dinlenmemiş hissetmek,
Uykuya dalma problemi olmasa da sıkça uyku bölünmeleri,
Uykuya dalıp uyandıktan sonra tekrar uyumada güçlük çekme,
Aşırı uyuma (Hypersomnia)
Ardı ardına günlerde uykunun çok az ya da hiç olmama durumu

Uyku Sorunu Tedavisi

Özellikle insomnia tedavisinde buna sebep olan çeşitli durumlar olduğunu açıklamıştık. Ancak insomniaya sebep durumların ortadan kaldırılması ile tedavi sağlanabilmektedir.

Uykuda soluğun kesilmesi rahatsızlığı dışındaki diğer bütün uyku bozukluklarında bireyin geçmiş travma, psikolojik rahatsızlıkları ve bunların etkilerinin şuanki duygu durumuna etkisi araştırılmalıdır.

Farklı uyku bozukluklarında da genelde sorun aynı sebeptir ve bu sebep yaşanan psikolojik travma etkisidir. Genelde dış dünyaya karşı belli olan durum uyku problemidir ancak bir psikoterapi seansında bile aslında sorunun bilinç dışında gizli travmatik bir problem olduğu bilinmektedir.

Tedavilerde bilişsel davranışçı terapi, EMDR de sıkla kullanılmaktadır. Uyarıcı kontrol terapisi, pasif uyanık kalma durumu, gevşeme teknikleri, uyku kısıtlaması ve ışık terapisi gibi uygulamalar yapılmaktadır. Genel olarak zihni temizleyip, uykusuz kalacağı önyargısı kaldırılarak yatağa sadece uyumak için gitmeyi alışkanlık haline getirmek, kas gevşetmeleri nefes egzersizleri yapmak.

Bazen uykudan feragat edilerek ertesi gün yorgun olunacağı için uyku yoksunluğu ile uykuyu düzene sokma yöntemi. Eğer uyuma saatlerinde sorun varsa ışıkta kalarak uyku saatlerini düzene sokma yöntemi ve pasif olarak uyanık kalma yani yatağa gitmek için uykunun gelmesini beklemek yerine yatakta uzanırken çeşitli rahatlatıcı şeylerle ilgilenirken uykunun kendiliğinden gelmesini sağlamak gibi çözümler uygulanmaktadır.

Ayrıca ilaç tedavisi de kullanılmaktadır. Ancak reçetesiz ilaçların yan etkileri bireyin başka rahatsızlıkları olmasına sebep olabilir. O yüzden doktorunuza başvurarak ilaç kullanmak önemlidir.