Sorumluluk Sahibi Çocuklar Nasıl Yetiştirilmelidir?

Çocuklarda sorumluluk alma konusunda sorunlar, uzun yıllardır bir problem olmakla beraber çağımızda iyice artış göstermektedir. Ebeveynlerin özellikle çocukları mutlu etme çabaları sebebiyle narsistik kişilik kazanan çocuklar sorumluluk alma konusunda da büyük problemler yaşamaktadırlar. Bu yazımızın tamamını okuduğunuz vakit, Sorumluluk Sahibi Bir Çocuk Nasıl Yetiştirilir, Çocuklara Sorumluluk Sahibi Kazandırma Yolları, gibi başlıklarda ebeveynlerin soru işaretleri hemen hemen giderilmiş olacaktır.

Sorumluluk sahibi bir çocuk, gerektiğinde kendi kendine karar verme becerisi gelişmiş, bir karar alacağı durumda elinde bulunanları tartabilen, değer yargılarını tanımış, başkasının hakkına girmeden kendi ihtiyaçlarını karşılayabilen çocuktur. Böyle bir çocuğun gelişiminde herhangi bir şeyi başarma ya da ona ulaşma konusundaki çabası ödül ile mükafatlanır ise, davranışları pekişir ve çocuk da sorumluluk alma becerisini arttırır.

Sorumluluk Sahibi Çocuklar Nasıl Yetiştirilmelidir?

Sorumluluk Sahibi Çocuklar Nasıl Yetiştirilmelidir bunu 10 başlık altında size aktarmaya çalışacağız;

Çocuğunuza cesaret vermelisiniz

Genelde anne babalar bu konuda önemli bir hata yaparlar. O daha çocuk ne bilsin, ne anlasın yerine çocuğa sorumluluk vermekten kaçınırlar. Aslında yaşına ve becerisine uygun bir sorumluluk mutlaka verilmeli ve çocuğun bunu yerine getirmesi için de gereken tüm olanaklar sağlanmalıdır. Çocuğun her istediğini yerine getirerek iyi bir ebeveyn olamaz ve sorumluluk bilinci olan bir çocuk yetiştiremezsiniz.

Dış dünyaya karşı kapıları açın

Çocuğunuzun yeni arkadaş edinmesine, sokakta oynamasına izin verin ve gerçek dünyaya karşı yabancı olmasına sebep olmayın. Kendine güvenen ve sorumluluğu olan bir çocuk yetiştirmek istiyorsanız, özgürce koşmasına, kirlenmesine hatta belki biraz etrafı dağıtmasına izin verin zaten yiyeceğine içeceğine karışıyorsunuz, bazen ne giyeceği hakkında ona danışabilirsiniz ve makul olanları kabul etmelisiniz, böylece çocuğun kendine güvenini arttırmış olacaksınız.

Ona sorulanları o yanıtlasın

Genelde ebeveynler bir ortamda çocuklarına soru yöneltildiğinde onun yerine cevap verirler. En çok da yeme konusunda, karnın aç mı dese biri hemen anne yetişir “yok aç değil daha yeni yedi” veya “aa onu hiç sevmez o yemez” bu gerçekten çocuğun bir birey olmasına engel olan bir davranıştır. Bir şeyleri gözlemle öğrenmesine izin vermek gereklidir. Eğer siz hep onun suflörü olur, demesi gerekenleri onun yerine der ya da ona sürekli konuşması beklenen şeyleri söylerseniz ileride de aynı şekilde bir soru yöneltildiğinde veya bir işi halletmesi gerekirken sürekli başkalarından beklenti içinde olacaktır.

Kabiliyeti olan konularda destek verin

Çocuğunuzun kendine güvenini bir şekilde arttırmalısınız. Mutlaka yeteneği olan bir alan mevcuttur ve bunu sizin keşfetmeniz gerekir. Çocuğunuzun yeteneği olan veya yapmayı çok sevdiği olumlu şeylerde ona destek verin daha fazla yapmasına izin verin.

Küçük sorumluluklar verebilirsiniz

Çocuğun saygınlığı ve kabul görmesinin, kendine verilen görevleri yerine getirmesiyle bir orantı olduğunu hissetmesi onu daha fazla çaba sarf eder hale getirecektir. Bu da yaptığı işte özen göstermesine sebep olacak ve sorumluluğunu bilmesine sebep olacaktır. Bunu öğrenen bir birey yetişkinliğinde de sorumluluk sahibi ve başarılı biri olabilecektir.

Haklı bir talebini reddetmeyin

Elbette çocuğunuz sizden sürekli bir takım şeyler isterler. Ancak bazen haklı talepleri de olur, bu durumlarda onu reddetmemeye özen gösterin. Çünkü bu ileriki yaşantılarındaki kendilerinin hakkı olan şeylere başkasının el koyması durumunda hakkını araması konusunda önemlidir. Gerektiği yerde hayır demeyi ve hakkını isteyebilmeyi öğrenmelidir.

Ona oy hakkı verin

Aile içerisinde herhangi bir konuda çocuğunuzun da bazı kararlarda yer almasına izin verin ve bu kararın getirisi-götürüsü konusundaki sonuçların da onu etkilemesine engel olmayın. Sorumluluk aslında gönüllü yapılan bir davranış olmalıdır. Birinin problemine cevap vermek ya da bazen de başkasından gelen bir talebe yanıt vermektir.

Çocuğunuza bilgi verin

Bir görev verirken veya ona bir davranışı alışkanlık haline getirmesi için öneride bulunurken bunun sebebini, içeriğini bir yetişkine olacağı gibi açıklayın, bilgi verin. Verdiğiniz bir görevi ya da davranışını takip ettiğinizi bilmesini sağlayın.

Vazgeçmeyin

Bir görev verdiğinizde veya bir davranışı alışkanlık haline getirmesi için öneride bulunurken, sonuçları eğer olumluysa mutlaka pekiştirin, ödül verin ve bu konuda cesaretlendirici cümleler söyleyin. Eğer sonuç olumsuz ise tekrar konuşup sonucun olumsuz olma sebeplerini, engelleri tartışıp sonucun olumlu olması konusunda destek olun. İstenen davranış başarılı olana kadar desteğinizi çekmeyip tekrar tekrar devam etmeye özen gösterin. Sabretmeniz en önemli fedakarlığınız olacaktır.

Ona örnek olun

Çocuğunuzun en büyük rol modeli sizsiniz ve sorumluluk konusunda da sizi örnek alacaktır. Kendi yapmadığınız ya da özen göstermediğiniz davranışları ondan kesinlikle bekleyemezsiniz.

Davranışları ve kişiliği ayırmak gereklidir. Çocuğunuzun olumsuz davranışları varsa bunları düzeltmek mümkündür, ama çocuğunuzun kişilik özelliklerini küçümsemek, suçlamak veya bu özellikleri değiştirmeye çalışmak iyi bir etki bırakmayacaktır.