Kekik Yağının Faydaları Nelerdir? Enfeksiyon, Mantar ve Doğal Antibiyotik

Kekik Yağı Nedir?

Kekik yağının faydaları konusuna geçmeden önce kekik yağı nedir biraz inceleyelim.

Kekik (Origanum vulgare) nane ailesinde (Labiatae) yer alan bir bitkidir.

Kekik, yaklaşık 2.500 yıldır sağlık alanında değerli bir bitki olarak kabul edilmektedir. Uzun süredir grip, hazımsızlık ve mide ağrılarını tedavi etmek için kullanılmaktadır.

Kekik yapraklarını yemek pişirirken kullanarak iyileşmek için en iyi bitkilerden birini tüketmiş olabilirsiniz ama kekik esans yağı pizza sosundan daha fazlasıdır.

Akdeniz, Avrupa ve Güney ve Orta Asya’da bulun medikal kekik, esans yağını çıkarmak için distile edilir.

Bir kilo esans yağı üretmek için 1.000 kilo yabani kekik gerekir. Yağın aktif maddeleri alkolde saklanır ve harici (cilt üstüne) ve dahili şekilde esans yağı olarak kullanılır.

Medikal takviye veya esans yağı haline getirildiğinde kekik, “kekik yağı” adını alır. Yukarıda bahsedildiği gibi, kekik yağı faydaları arasında antibiyotiklerin doğal alternatifi olarak kabul edilmesi yer alır.

Kekik yağı, karvakrol ve timol adı verilen ve anti-bakteriyel ve anti-fungal özelliklere sahip iki güçlü bileşene sahiptir.

Kekik yağı karvakrolden oluşurken bitkinin yaprakları fenol, triterpen, rosmarinik asit, ursolik asit ve olenolik asit gibi antioksidanlardan oluşur. (2b)

Kekik Yağının Faydaları Nelerdir?

Kekik esans yağı ne için kullanılır? Kekik yağında bulunan baskın iyileştirici bileşen olan karvakrol, cildi farklı alerjilere karşı korur.

İtalya’daki Messina Üniversitesi, Eczacılık Fakültesine göre:

Monoterpenik fenol olan karvakrol gıda bozulması veya patojenik mantar, maya ve bakteri ve ilaç direnci ve biyofilm oluşturan mikroorganizmalar gibi insan, hayvan ve bitki patojenik mikroorganizmalarına kadar geniş bir spektrumda bulunmaktadır.

Kekik yağında bulunan karvakrol o kadar etkilidir ki PubMed üzerindeki 800’den fazla araştırma bu konuya odaklanmıştır.

Karvakrolun ne kadar çok fonksiyonlu ve etkileyici olduğunu göstermek adına, çalışmalarda aşağıdaki genel sağlık sorunlarını nasıl azalttığı gösterilmiştir:

• Bakteriyel enfeksiyon.
• Mantar enfeksiyonu
• Parazitler
• Virüsler
• Enflamasyon
• Alerjiler
• Tümörler
• Hazımsızlık
• Anti-mikrobiyal özelliklerinden dolayı, kekik saklama süresince gıda kalitesini korumak için kullanılmıştır.

Aşağıda maddeler halinde belirttiğimiz kekik yağının faydalarının geniş açıklamalarını ve bilimsel araştırma sonuçlarını yazımızın devamında bulabilirsiniz.

• Antibiyotiklerin doğal alternatifleri olarak kullanılır.
• Enfeksiyon ve bakterilerin çoğalmasını engeller.
• İlaçların yan etkilerini azaltmaya yardımcı olur.
• Faydaları arasında ayak mantarı tedavisinde kullanılması bulunmaktadır.
• Kekik yağı sindirim sorunlarını tedavi etmede yardımcı olur.
• Mide bulantısı, gaz, şişkinlik ve karın ağrısına iyi gelir.

Antibiyotiklerin Doğal Alternatifi

Sık antibiyotik kullanmanın yarattığı sorun ne? Geniş spektrumlu antibiyotikler, hem enfeksiyona neden olan bakterileri hem de sağlığa yararlı bakterileri öldürdükleri için zararlı olabilir.

Wall Street Journal sürekli antibiyotik kullanmanın yarattığı tehlikelere dair oldukça iyi bir makale yayınladı.

Yazar “Yakın tarihli çalışmalar, doktorların gereksiz yere hem iyi hem kötü bakterileri öldüren, geniş spektrumlu antibiyotik yazdığını gösteriyor.” demiştir.

Aşırı antibiyotik kullanımı ve gereksiz geniş spektrumlu antibiyotik yazmak, bir dizi soruna neden oluyor.

İlaçların bakteriler karşısında daha az etkili olmasına neden olabilir ve antibiyotik direnci olan bakteriler ortaya çıkabilir.

Sindirime yardımcı olan, vitamin üreten ve enfeksiyonlara karşı koruma sağlayan iyi bakterileri (probiyotikleri) yok edebilir.

Maalesef geniş spektrumlu antibiyotikler sıklıkla yazılır ve genellikle viral enfeksiyonlar gibi etkisiz oldukları durumlarda kullanılır.

Antimikrobiyal Kemoterapi Dergisinde yayınlanan bir çalışmaya göre Utah Üniversitesi ve Hastalık Kontrol ve Engelleme Merkezi araştırmacıları, doktorların antibiyotik yazarken yüzde 60 oranında geniş spektrumlu türleri yazdıklarını görmüştür.

Pediatri dergisinde yayınlanan benzer bir çalışmada ise çocuklara antibiyotik yazıldığında yüzde 50 oranında ve genellikle solunumla ilgili hastalıklarda geniş spektrumlu olanların tercih edildiği ortaya çıkmıştır.

Aksine, kekik yağının faydaları arasında girmesine sebep olan ne?

Temelde kekik yağı kullanmak, sağlığınızı korumak adına “geniş spektrumlu bir yaklaşım”.

Aktif bileşenleri bakteri, maya ve mantar gibi zararlı patojen türleriyle savaşmaya yardımcı oluyor.

Tıbbi Gıda Dergisinde 2013 yılında yayınlanan bir çalışmaya göre kekik yağı “Patojenik sistemlere karşı kullanılabilecek pahalı olmayan doğal anti bakteriyel maddedir”.

Enfeksiyon & Bakteri Çoğalmasıyla Savaşır

İdealden uzak olan antibiyotiklerin kullanımı hakkında iyi haberlerimiz var:

Kekik yağının faydaları içinde antibiyotikler tarafından tedavi edilemeyen bakterilerle savaşmaya yardımcı olduğuna dair kanıtlar var.

Birçok çalışma, kekik yağının bir dizi hastalık karşısında zararlı antibiyotikler yerine kullanılabileceğini onaylıyor.

Tıbbi Gıdalar Dergisinde 2011 yılında yayınlanan bir çalışmaya, beş farklı zararlı bakteri türüne karşı kekik yağı anti-bakteriyel özelliklerini değerlendirdi.

Kekik yağının faydaları içinde olan anti-bakteriyel özelliklerini değerlendirdikten sonra, beş tür için de önemli anti-bakteriyel özellik gösterdiği bulunmuştur.

En yüksek aktivite E.Coli türüne karşı gözlenmiştir. Bu da kekik yağının gastrointestinal sağlığını desteklemekte ve ölümcül gıda zehirlenmelerine karşı korumak sağlamakta kullanılabileceğini göstermekte.

Gıda ve Tarım Bilimi Dergisinde 2013 yılında yayınlanan bir çalışmaya göre “Portekiz kökenli O. vulgare ekstratı ve esans yağı, endüstride kullanılan sentetik kimyasalların yerine geçebilecek güçlü adaylar.

Araştırmacılar, kekiğin antioksidan ve anti-bakteriyel özelliklerini inceledikten sonra Origanum vulgare türünün, yedi bakteri suşunun büyümesini engellediğini buldu.

Revista Brasileira de Farmacognosia Dergisinde yayınlanan ve fareler üzerinde gerçekleştirilen bir çalışma da önemli sonuçlar buldu. Listeria ve E.Coli gibi bakterilerle savaşmaya ek olarak kekik yağının patojenik mantara yardımcı olabileceği bulunmuştur.

Diğer kanıtlar kekik yağının aktif bileşenlerinin (timol ve karvakrol), bakteri enfeksiyonu kaynaklı diş ağrısı ve kulak ağrısıyla savaşmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir.

Enfeksiyon Hastalıkları Dergisinde 2005 yılında yayınlanan bir çalışma, “kulak kanalına yerleştirilen esans yağları veya bileşenleri, akut otit medyayı etkili olarak tedavi edebilir” sonucunu bulmuştur.

İlaçların Yan Etkilerini Azaltmaya Yardımcı Olur

Son yıllarda, birçok çalışma kekik yağının faydaları arasında ilaçların yan etkisini azaltmaya yardımcı olduğunu bulmuştur..

Bu çalışmalar kemoterapi ilaçları veya kronik arterit ilaçları gibi oldukça kötü yan etkilere sahip ilaçları kullanan kişilere umut verdi.

Klinik ve Deneysel Tıp Dergisinde yayınlanan bir çalışma, kekikteki fenol yağının farelerde metotreksat toksisitesine karşı koruma sağlamaya yardımcı olduğunu göstermiştir.

Metotreksat, kanser ve römatoyit arterit tedavisinde sık kullanılan ve tehlikeli yan etkileri olan bir ilaç Kekik yağının faktörleri azaltma yeteneği değerlendirildikten sonra araştırmacılar, kekiğin antioksidant ve anti-enflamatuvar özelliklerinin yardımcı olduğuna inanmaktadır.

Kekik, MTX’in olumsuz yan etkilerine karşı koruma sağlama konusunda bazı ilaçlardan daha iyi sonuçlar göstermiştir.

Farelerin siyatik sinirindeki farklı markerları değerlendirerek, karvakrolun MTX tedavisi gören farelerde enflamatuvar tepkilerini azalttığı görülmüştür. Göreceli olarak yeni bir araştırma alanı olarak, bu sonuçların yaygın olarak kabul edilmesi için daha fazla araştırma yapılması gerektiğine inanıyorum.

Benzer şekilde Hollanda’da yapılan bir araştırma, kekik yağının faydaları içinde “oral iyon terapisi boyunca, kalın bağırsakta bakteri büyümesini ve kolonileşmesini engellediğini” sonucuna ulaşmıştır.

Demir eksikliğinin yol açtığı anemi tedavisinde kullanılan oral demir terapisi mide bulantısı, ishal, kabızlık, reflü ve kusma gibi sorunlara yol açmaktadır.

Karvakrolün gram-negatif bakterilerin dış membranını hedef aldığı, membran geçirgenliğini arttırdığı ve zararlı bakterilerin yok olmasına neden olduğu düşünülmektedir.

Antimikrobiyal özelliklerinin yanı sıra karvakrol, demir terapisinin yan etkilerini azaltacak şekilde bakterilerin iyonu almasına yardımcı oluyor.

Ayak Mantarını Tedavi Etmeye Yardımcı Olur

Çalışmalardan biri ısı, tuz ve esans yağı (kekik dahil) kullanımının T. rubrum miselimi ve t. mantogrophytes konidyasına karşı savaştığını ve ayak mantarını tedavi ettiğini göstermektedir.

Araştırmacılar “esans yağı ve tuzla birleştirilen ısı terapisinin, ayak mantarı tedavisinde umut verici sonuçlar gösterdiğini” belirtmiştir.

11 esans yağının ayak mantarına neden olan mantar aktivitesi karşısında test edilmesinden sonra, kekik yağının en güçlü etki gösterdiği gözlemlenmiştir (tarçın, limon otu ve karanfil kekiği izlemiştir).

Bu sebeple kekik yağının faydaları arasında ayak mantarını tedavi etmesi bulunmaktadır.

Sindirim Sorunlarını Tedavi Etmeye Yardımcı Olur (SIBO & mide ekşimesi dahil)

Origanum vulgare içerisinde bulunan aktif bileşenler, mide kaslarını rahatlatabilir ve iyi-kötü bakteri oranını dengeleyebilir. Kekiğin aktif bileşenleri arasında yer alan timol, nane yağında bulunan mentol bileşenine benzerdir.

Mentol gibi timol de boğaz ve midedeki yumuşak dokuları rahatlatarak gastroözofageal reflü hastalığı, mide ekşimesi ve yemek sonrası rahatsızlığı giderebilir.

Bakterileri dengelemeye yardımcı olarak aşırı büyümeyi engellediği için kekik esans yağı Kandida ve SIBO tedavisinde veya ince bağırsaklarda bakteri artışını kontrol altına almada kullanılır.

SIBO gaz, şişme ve hazımsızlığa neden olan karbonhidrat içeren besinlerin neden olduğu bir hastalıktır.

Origanum vulgare bakteri üremesini azaltır ve sindirim sistemini ve besin emilimini etkileyen enfeksiyonları tedavi etmek için rifaksimin (Xifaxan) gibi antibiyotik ilaçlar yerine kullanılabilir.

Sağlık & Tıp Alanında Küresel Gelişmeler Dergisinde 2014 yılında yayınlanan bir çalışma, bitkisel anti-mikrobiyel kullanımının, SIBO tedavisinde en az antibiyotikler kadar etkili olduğunu bulmuştur.

Laktoz testiyle SIBO teşhisi konulan 104 kişi rifaksimin (1.200 miligram) veya bitkisel anti-mikrobiyellerle dört hafta boyunca tedavi edildiğinde, sonuçlar bitkisel anti-mikrobiyel ile tedavi edilen hastaların yüzde 46’sının rifaksimin antibiyotiği ile tedavi edilenlerin yüzde 34’ünün semptomlarında rahatlama olduğu görülmüştür.

Ayrıca rifaksimin dozundan sonra SIBO geçirmeye devam eden 44 hastadan 14’ü, daha sonra bitkisel anti-mikrobiyel ile tedavi edilmiştir.

Antibiyotiklerden sonra iyi hissetmeseler bile katılımcıların %57’si kekik yağının faydaları konusunda olumlu bakmaktadır!

Parazitleri Tedavi Etmeye Yardımcı Olur

Çalışmalardan biri, dışkılarında parazit (sindirim bozukluğuna yol açan Blastocystis homini dahil) bulunan yetişkinlerin altı hafta boyunca 600 miligram kekikle desteklediği durumlarda, gastrointestinal semptomlara önemli azalma olduğu gözlenmiştir.

Entamoeba hartmanni (dört vaka), Endolimax nana (bir vaka), ve Blastocystis hominis (sekiz vaka) tamamen kaybolmuştur..

”Blastocystis homini pozitif çıkan 11 hastadan yedisinin mide bulantısı, gaz, şişkinlik ve karın ağrısı gibi gastrointestinal semptomları iyileşmiştir.

Enflamatuvar Durumlarını Yönetmede Yardımcı (IBD veya Romatizma)

Kekik, güçlü antioksidan özelliklerini taze ve kuru formunda korur.

Yüksek antioksidan konsantrasyonu nedeniyle, kekik esans yağının faydaları içinde oksidatif hasarı azaltmaya, mutajenez, karsinojenez ve “serbest radikal aktiviteleri” nedeniyle yaşlanmayı önlemeye yardımcı olması bulunmaktadır.

Serbest radikallerin kanser, kardiyovasküler hastalıklar, nörodejeneratif rahatsızlıklar ve ilaç toksisitesi gibi kronik durumlara katkıda bulunduğu düşünülmektedir.

Çalışmalardan biri kekik bitkisinin ve esans yağının birlikte kullanılmasının, farelerde enflamatuvar öncesi sitokinezi azalttığı ve kolit (bir tür enflamatuvar bağırsak hastalığı) oluşumunu azalttığını göstermiştir.

Başka bir çalışma ise kekik yağının tekrar eden solunum yolu rahatsızlıkları, tümör büyümesi ve römatoyit arterit tedavisinde faydalı olduğunu gösterdi.

Arjantin Nacional de Córdoba Üniversitesi araştırmacıları, Origanum vulgare türünden elde edilen esans yağının “anti-bakteriyel, antioksidan ve kemo-önleyici özellikleri olduğunu ve biyoreseptör ajanı olarak önemli bir rol oynayabileceğini” belirtmiştir.

Kaynak
Dr. Axe
Dr. Ingram
Dr. Weil