Astım Krizi Nasıl Olur? Belirtileri ve Nasıl Geçer?

İçindekiler

Toplumda yaygın görülen akciğer hastalıklarından bir tanesi olan astım ve astım rahatsızlığı sonucunda yaşanan astım krizi yaşam kalitesini ciddi anlamda düşürebildiğinden dikkate alınması gereken önemli bir hastalıktır. Tüm dünyada yaklaşık 300 milyon kişiyi etkilediği tahmin edilen astım her yaştan bireyi etkisi altına alabilen, en sık çocuklarda görülen, doğru tedavi ile kontrol edilebilmesi mümkün olan, kontrol altına alınamadığında günlük aktiviteleri kısıtlayabilen kronik (müzmin) bir hastalıktır.

Astım Krizinin Tetikleyici Unsurları Nelerdir?

Astım genetik bir hastalık olup tetikleyici nedenleri aşağıdaki gibidir.

Alerjenler (toz akarı, polenler, küf, hayvan döküntüleri vb.)
Havadaki tahriş edici maddeler ( sigara, odun ateşi, kömür ızgara, boya, tiner, benzin, parfüm ve kokulu sabun gibi güçlü kokular veya duman)
Sigara kullanımı (pasif içicilik dahil)
Özellikle çocukları etkileyen solunum yolu enfeksiyonları (Grip, soğuk algınlığı, boğaz ağrısı veya sinüs enfeksiyonları)
Kedi, köpek ve hamamböceği alerjenleri
Özellikle soğuk havada yapılan egzersiz veya daha güçlü nefes almayı gerektiren aktiviteler
Hava koşulları (kuru rüzgar, soğuk, ani hava değişimi),
Stres gibi duygusal değişimler (öfke, heyecan, korku, kahkaha ile gülünmesi veya bağırarak şiddetle ağlamak),
Bazı ilaçlar( aspirin türevi),
Mide asitlerinin boğaza ilerlediği reflü hastalığı
Kadınların regl döneminde yaşadıkları hormonal değişimler

Astım Krizi Nasıl Olur? Belirtileri Nelerdir?

Astım, hava yollarının daralması ile oluşur ve ataklar halinde kendini belli eder. Astım krizi belirtileri aşağıdaki gibidir.

Giderek artan soluk alıp verme
Hırıltılı nefes alıp verme
Tekrarlayan öksürük krizleri
Daha çok hava ihtiyacı
Göğüs kafesinin sıkıştığını hissetme
Kalp hızında artış
Dudak etrafında hafif morluk

Astım krizi esnasında kişinin nefes alış verişlerinde ritimsizlik söz konusu olduğundan kişi tam cümle kuramayıp kesik kesik konuşabilir. Ağır astım vakalarında baygınlık durumu da olabilir.

Astım Hastalığında İlk Yardım ve Tedavi

Astımın tanısı genellikle Spirometre ile bronş daralması ölçülerek, metakolin bronş provokasyon testi ile konulur.

Astım krizi geçiren hasta telkin edilmeli, ortam havalandırılarak, hastanın temiz hava alması sağlanmalıdır.
Oturur pozisyonda daha rahat nefes alır vereceğinden hasta yatak, koltuk veya sandalyeye oturtulmalıdır. Yatar pozisyonda, hastanın nefes darlığı daha da artar ve boğulacakmış hissi olur.
Hastayı sıkabilecek kıyafetler (kravat, fular, eşarp, başörtüsü, kemer gibi) çıkarılmalıdır.
Hastanın kullandığı nefes açıcı fısfıslar varsa genzine doğru iki defa sıkılarak derin nefes alması sağlanmalıdır. Bu şekilde ilaç damlacıkları akciğerlerin en uç noktasına kadar gidecektir.
Hastanın nabzı sayılarak en yakın sağlık kuruluşuna götürülerek veya 112 acil servis çağırılarak nefes açıcı ilaç alması veya oksjijen alması sağlanmalıdır.
Hamile olan astımlı kişi tedavi edilmezse bebek zarar görebilir. Hamile astım hastasının ilaçların etkisinden korkması yersizdir.

Astımın tedavisi üç şekilde yapılır. Bunlar korunma, ilaç tedavisi ve alerji aşı tedavisidir.

Tetikleyici unsurlardan kaçınmak(tüylü hayvanlar, kokular, kokulu temizlik malzemeleri vb) evde çamaşır kurutmamak, dışarıdan gelindiğinde kıyafetlerin hemen değiştirilmesi ve sigara içmeyip içilen ortamlardan uzak kalmak tedavinin ilk kuraldır.

Özellikle çocuklardaki astımın sebebi %90 alerjenlerdir. Rahatlatıcı ilaçlar bronşları genişleterek öksürükleri en aza indirgeyen ilaçlardır. İyileştirici ilaçlar kortizonlu sprey ilaçlar ve kortizonsuz olan ilaçlar olup akciğerde gelişen hasarlı bronş mukozasını düzeltir.

Alerjisi ciddi olan çocuklarda düzelme zor olacağından alerji aşıları yapılmaktadır. Alerji aşıları dil altı sprey ve cilt altı enjeksiyon şeklinde uygulanabilir. Dil altı aşılar 3 yaşından sonra en az 3 yıl süreyle, cilt altı enjeksiyon aşılar ise 5 yaşından sonra en az 3 yıl süreyle uygulanır. Aşı tedavisi ilaca olan ihtiyacı azaltır.