B12 Vitamini Eksikliği Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

B12 vitamini vücudun olmazsa olmaz vitaminlerinden biridir. B12 vitamin eksikliği belirtileri, nedenleri, tedavisi ve B12 Vitamini içeren besinler.

B12 vitamini temel bir element olup diğer vitaminlere ihtiyaç olduğu gibi vücudun olmazsa olmaz vitaminlerinden biridir.

Hemen hemen her vitamin hem hayvansal hemde bitkisel gıdalarda yer almaktadır. Fakat B12 vitamini sadece hayvansal ürünlerde yer almaktadır.

Vücudumuzda yer alan bakteriler B12 vitamini üretmektedir. Bu bakteriler vücudumuzda kalın bağırsak ve ince bağırsağın son 50 cm civarında üretilmektedir. Kalın bağırsakta üretilen B12 vitaminleri tekrar vücuda geri alınamamakta fakat kalın bağırsağa yakın olan ince bağırsağın son kısmında bakteriler tarafından üretilen B12 vitaminleri tekrar vücuda enzimlenmektedir..

B12 Vitamini Eksikliğinin Nedenleri Nelerdir?

B12 eksikliği daha çok Vegan olanlarla ilişkilendirilmişse de aslında genel orana bakıldığında Vegan beslenenlerin B12 vitamini eksikliği durumları sadece %1 fazladır. Pek çok hastalık B12 vitamini eksikliği yapabilmektedir.

B12 vitamini eksikliğine yol açan en yaygın olarak görülen durumlar aşağıdaki gibidir.

• Mide asit blokeli ilaçlardır. Mide asidini azaltan bu ilaçlar ayrıca B12 vitamininin emilimini de engellemektedir.
• Yaşlılık durumunda mide asiltlerimiz azalır ve B12 emzinlenmediği için eksikliği hissedilmektedir.
• Alkol kullanma durumunda B12 vitamini eksikliği görülebilir. Her gün düzenli olarak  alkol tüken kişilerde alkolün mide ve hazım sistemi çeperine verdiği etkiyle B12 seviyesi düşebilir.
• Uzun süre aspirin kullanan kişilerde de B12 vitamini eksikliği görülebilmektedir.
• Helikobakter pilori denilen midede yer alan bir bakteri kaynaklı B12 vitamini eksikliği görülmektedir.
• Son olarak mide amelliyatı olarak midesini aldıran kişilerin mutlaka B12 desteği alması gerekmektedir.

B12 Vitamin Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

B12 eksikliğine bağlı kansızlık oluştuysa hastalarda doğrudan kansızlığa bağlı rahatsızlıklar oluşmaktadır. Halsizlik, çabuk yorulma, efor kapasitesinde azalma, çarpıntı ve ilerlemiş vakalarda ise göz kararması, konsantrasyon bozuklukları gibi durumlar ortaya çıkabilmektedir.

Doğrudan B12 eksik olmasından dolayı oluşan hastalıklarda yer almaktadır. B12 son derece yaşamsal bir vitamindir. Vücutta sadece kan yapımında kullanımında değil aynı zamandan sinir sisteminin ve hücrelerin sağlıklı gelişmesinde önemli bir rol oynar.

B12 vitamin eksikliği belirtileri arasında en sık karşılaşılan durumlar aşağıdaki gibidir.

• Ellerde, kollarda, bacaklarda ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma ve keçelenme gibi hisler olmaktadır.
• Dilde yanma ve kızarıklık hissi yaşanmaktadır.
• Konsantrasyon ve yorgunluk belirtileri yaşanmaktadır.
• Depresif yorgunluk hali.
• Gece bacaklarda oluşan kasılmalar.
• Ağız içinde sürekli oluşan yaralar.
• B12 vitamin eksikliği olan hastalarda özellikle yaşlılarda bunama, erken bunama gibi alzheimer ile karıştırılan rahatsızlıklar ortaya çıkabilir.
• Tanısında geçikmiş durumlarda sinir sistemleri etkilenmektedir.

B12 İçeren Besinler

B12’nin normal kan seviyesi 150 pg/ml civarıdır. Kan seviyesi 80 pg/ml altında olan kişilerde tehlike arz etmektedir. Eğer 150 pg/ml altına düşerseniz B12 takviyesi alabilirsiniz.

Yazımızın başlarında bahsettiğimiz gibi vücudumuz kalın bağırsak ve ince bağırsağın son kısmında bakteriler tarafından B12 vitamini üretilmektedir ve B12’nin çoğu kalın bağırsakta kaldığı için  Aynı şekilde hayvanlarda B12 üretmektedir. Ama hayvanlar geviş getirdiklerinde yani kalın bağırsaktan tekrar ince bağırsağa geçmektedir. B12 ince bağırsakta emzimlenerek hayvanların etine, sütüne ve yumurtasına geçmektedir

B12 ihtiyacı günlük  2.4 mcg kadardır. 

• Kabuklu deniz hayvanları (Midye, istiridye, karides)
• Ton balığı, uskumru, ringa balığı, alabalık
• Tavuk ciğeri
• Dana karaciğeri,
• Süt
• Yumurta
• Yoğurt
• Peynir çeşitleri

B12 Vitamin Eksikliği Tedavisi

Üç farklı şekilde B12 vitamini alabilirsiniz. Dil altı tablet, yutulan tablet ya da iğne ile B12 takviyesi alabilirsiniz. Tedavi sürecinde doğru tespit çok önemlidir. Örneğin sadece diyet ile ilgili sorunlarda kaynaklıysa, vejetaryen ya da et yiyemeyen biriyse B12 vitamin tablet haplarıyla kolaylıkla tedavi edilebilir.

Eğer hastada emilim problemi varsa B12 vitamini tabletlerinin hiç bir katkısı olmayacaktır. Bu sebeple hastanın emilim problemi olup olmadığı incelenmeli ve emilim problemi olması durumunda iğne ile B12 vitamini takviyesi yapılmalıdır.

Ancak çalışmalar en güvenilir ve en faydalı yöntemin dil altı tabletleri olduğu tespit edilmiştir. Dil altı yöntemiyle alınan B12 tabletleri tükürükle karşılaşması ve ağızda eriyerek direk mideye inmesi daha faydalıdır.

B12 vitaminini oral yani ağız yoluyla vücudumuza aldığımızda vücut direk savunma mekanizmasını devreye sokar ve B12 emilimini arttırır.

B12 vitaminini 1000 mcg ya da 500 mcg tabletler olarak satılmaktadır. Eğer bu oranlarda B12 vitamini aldığımızda günlük ihtiyaçlarımızı fazlasıyla karşılayacaktır. Bu sebeple önerilen kullanma şekli hafta 2 adet 1000 mcg tablet kullanılmasıdır.

B12 vitaminin yüksek dozlardan alınmasıyla oluşan bir rahatsızlık henüz gözlenmemiştir. Tabi ki bir kutu hapın içilmesi gibi mantık dışı kullanımları bu gözlemlerin dışında tutarak bu yorumu yapabiliriz. Unutmayın fazla su içilmesinden su komasına soktuğu gibi Vitamin’de olsa her şeyin fazlası vücudumuza zarar vermektedir.

İlaç firmalarının B12 vitaminin eksikliğini tüm dünyada büyük bir eksiklik olarak lanse edilmektedir. Mide sorunu olan kişiler haricinde B12 vitamin eksikliği çok nadir olarak görülmektedir. Yapılan testler sonucunda B12 eksikliği gözükebilir fakat B12 vitamini eksikliği sonucunda oluşan kötü sonuçlar çok nadir görülmektedir.

Kaynak
Dr. Murat Kınıkoğlu
Prof. Dr. Kadri YAMAÇ
Prof. Dr. Osman Müftüoğlu