Teff Nedir, Nasıl Kullanılır, Teff Unu Farkı ve Faydaları Nelerdir?
İçindekiler
Teff unu, sayısız sağlık faydası olan küçük ve glütensiz bir tahıl. Etiyopya’nın çayırgüzeli türüne ait olan bu bitki, oldukça önemli bir tahıl grubu olarak karşımıza çıkıyor.
Teff ve Teff unu , Etiyopya’ya özel yayvan ekmek türü injera veya keyta yapımında da kullanılıyor. Teff ayrıca Hindistan, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletlerinde de karşımıza çıkıyor. Bu bitki Amerika Birleşik Devletlerinde Idaho ve Kansas gibi eyaletlerde yetiştiriliyor.
M.Ö. 8.000-5.000 tarihleri arasında Etiyopya yaylasında yaşayan insanlar, tarıma başlayan ve hayvan evcilleştiren ilk insanlar arasında sayılabilir.
O dönemlerde bu coğrafyanın iklim koşulları, insanların tarıma ve hayvancılığa geçişinde önemli bir rol oynamıştır. Birçok kişi ilk tarımın buğday ile yapıldığın düşünse de aslında başka bir bitki daha var.
Teff, buğday gibi bitkilerin yanı sıra tarım yapılan ilk bitkiler arasında. Teff tahılının kökeninin M.Ö. 4.000-1.000 arasında Etiyopya ve Eritre’ye dayandığına inanılıyor.
Teff unu, glütensiz olması nedeniyle ve bir dizi önemli sağlık faydasından dolayı son yıllarda ülkemizde popülerlik kazandı.
Aynı zamanda teff unu, Avrupa’nın da gözde tahılları arasında yerini aldı. Bu popülerliğin en büyük nedeni ise şaşırtıcı derecede çok olan teff ununun faydaları
Ayrıca yapılan bilimsel çalışmalar, her geçen gün teff ununun yeni bir özelliğini gün yüzüne çıkarıyor.
Mutfakta Teff Nasıl Kullanılır?
Etiyopyalılar ekmek yapmak için bu tahılı un haline getirip üç gün boyunca fermente ediyor.
Fermente etme süreci, birçok kişi tarafından hızlı bir yemek olarak görülmüyor. Özellikle de yoğun iş hayatı temposuna sahip kişiler tarafından. Bu süreç Afrika dışında kişilerin ağız tadına uymayacak uzun bir süreç.
Bu nedenle sağlıklı beslenme tutkunları teff tahılını günlük hayatlarının bir parçası haline getirmek için farklı alternatiflere başvuruyor.
Yahnilere ve çorbalara eklenebilecek teff tahılının tatlı ve fıstıksı bir tadı var. Yahnilere ve çorbalara eklendiğinde bu yemeklerin kıvamını arttırarak besin değerlerini yükseltiyor.
Küçük taneleri nedeniyle pişirmesi yaklaşık 10 dakika sürüyor. Hızlı pişmesinden dolayı birçok kişi teff tahılını çorbalarda kullanıyor.
Diğer bir alternatif ise tavada pişen yemekler. Örneğin hamburger veya wok tavada kızartma yapıyorsanız diğer malzemelerle birlikte de pişirilebilir.
Teff ununu yiyeceklere eklemek sadece tadını desteklemekle kalmayacak ve bu tahılla birlikte gelen tüm sağlık faydalarını da sunacak. Farklı yiyeceklerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
Tef Unu mu Yoksa Tam Tahıllı Un mu: Hangisi Daha Sağlıklı?
Bu soru bize oldukça fazla geliyor. Eğer bu yazıyı okuyorsanız büyük ihtimalle uzun süredir tam tahıllı un kullanıyorsunuz demektir.
Eğer tam tahıllı un kullanmıyorsanız size şunu söylemeliyim.
Tam tahıllı un, işlenmiş beyaz una göre daha lezzetli ve daha besleyici. Ayrıca beyaz una göre birçok sağlık faydasına da sahip. Şimdi ise tam tahıllı una iyi bir alternatif olarak karşımıza teff unu çıkıyor.
Peki teff unu ve tam tahıllı un arasında farklılıklar neler?
Büyük ihtimalle en önemlisi glüten olup olmaması. Glüten olayının hala eleştirildiğini biliyorum. Bazıları dilimlenmiş (glüten içeren) ekmekten sonra en kötü şey olarak nitelendirirken diğerleri ise glütensiz besin çılgınlığının çölyak hastalığını arttırmanın başka bir yolu olduğunu söylüyor.
Kesin olan tek şey ise bu akımın sağlık ve iyilik alanında çalışan büyük oyuncuların ceplerini doldurmak için yaratılmış olduğu.
Ben glüten tüketiyorum ve bununla ilgili bir sorunum yok. Ama glüteninin kendilerini rahatsız ettiğini düşünen ve kesinlikle tüketmeyen kişiler olduğunu da biliyorum. Ben bu konuda karar veremem.
Teff unu, buğdaya göre sindirim sistemine daha hassas davranıyor.
Yani teff unu ile yapılan yemekleri sindirmek daha kolay.
Ayrıca, buğdayın aksine teffin oldukça keskin ve fıstıksı bir tadı var. Bu nedenle yemeklerde teff unu kullanırken dikkatli olmakta fayda var.
Teff unu, bazı tariflerde buğday unu yerine kullanılabilir. Ama 1:1 oranında kullanmak yerine 1/4:1 oranında kullanmak daha doğru olur.
Buğday ununa karşı daha az miktarda teff unu kullanın. Yine de deneyip yanılarak en doğru oranı kendiniz rahatlıkla bulabilirsiniz.
Teff Unu Faydaları Nelerdir?
Hormon seviyelerini doğal olarak dengelemesi, bağışıklık sistemini desteklemesi, sindirime yardımcı olması, kemikleri güçlendirmesi, kardiyovasküler sağlığı desteklemesi ve kilo vermeye yardımcı olması gibi sağlık faydaları ile tanınıyor.
Protein Açısından Zengin
Hepimizin daha fazla protein alması gerekiyor. Günlük vücut fonksiyonlarımızı korumak için protein almak gerekli. Bunu yapmanın en kolay ve lezzetli yolu ise tefften geçiyor.
Kinoanın aksine teff tamamen protein değil. Teff ununun yaklaşık 50 gramlık bir porsiyonu, bir ekstra büyük yumurtaya karşılık gelecek şekilde 7 gram protein içeriyor.
Muhteşem değil mi? Ayrıca teff, 8 temel amino asit açısından muhteşem bir kaynağı.
Temel amino asitler vücudunuz üretmediği ve beslenme sürecinde aldığınız amino asitler. Teffin zengin amino asit içeriği, vücut fonksiyonlarının sorunsuz bir şekilde devam etmesi için oldukça gereli.
Kalsiyum Açısından Zengin
Her geçen gün daha fazla kişi yıllık diş hekimi kontrolüne gidiyor. Yıllık derken burada altı ayda biri kastediyoruz. Ve birçok durumda, diş hekimleri hastaların dişlerinde bir sorun olduğunu söylüyor ve çürük tedavisi veya hatta kanal tedavisi yapıyor.
Sürekli diş tedavisi görmek sadece rahatsız edici değil ayriyeten da oldukça pahalı. Eğer dişlerinize daha iyi bakmak istiyorsanız daha fazla kalsiyum tüketmeniz gerekiyor.
Bunu 100 gramında 180mg kalsiyum içeren teff ile yapabilirsiniz.
Temelde bir su bardağı teff, yarım bardak pişmiş ıspanak kadar kalsiyum içeriyor. Harika!!
Dolaşıma Yardımcı Oluyor
Teffte bulunan demir, önemli organlara ve vücudun diğer bölgelerine giden oksijen miktarını arttırır.
Demir, kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve akciğerlerinizden oksijen alarak vücuttaki diğer hücrelere taşıyan bir tür protein olan hemoglobin üretimi için gereklidir.
Demir eksikliğinin dünya çapında en yaygın eksiklik olduğunu biliyor muydunuz?
Aslında, ülkemizdeki kadınların yüzde 5’inde ve erkeklerin yüzde 2’sinde anemiye neden oluyor.
Anemi, vücudun hücrelere ve dokulara yeterli oksijeni taşıyamadığı zaman ortaya çıkıyor. Sonuç olarak vücut zayıf ve yorgun hissediyor.
Teff Daha Uzun Süren Enerji Sağlıyor
Birçoğumuz daha fazla enerji istediğimizi kabul edecek. Aynı zamanda çoğumuz sabahları enerji almak ve günün ilk birkaç saatine hazırlanmak için kahveye güveniyor.
Peki ya kahvaltıda teff tüketmeye ne dersiniz?
Teff yüksek miktarda amino asit içeriyor ve içerdiği amino asit miktarı birçok diğer tahıldan daha fazla. Ve vücudun enerji seviyelerini ise bu amino asitler sağlıyor.
Aynı zamanda bu amino asitler size kahveden daha fazla enerji vererek zinde kalmanıza yardımcı oluyor. Ayrıca, kafeinle birlikte gelen yan etkiler de ortadan kalkıyor.
Diyabet Kontrolü
Teffin genellikle göz ardı edilen diğer bir faydası ise diyabet olan hastaların hastalıklarını yöntemlerine yardımcı olması.
İnsülinin kan akışına karışma sürecini yavaşlatmaya yardımcı olarak teff, diyabet olan kişilerde tehlikeli anlık kan şekeri artışlarını ve azalmalarını engellemeye yardımcı olabilir.
Bunun nedenlerinden biri ise teff unu içindeki lif.
Kan şekeri seviyelerinin düzenlenmesinde daha karmaşık kimyasal yollar da bulunmakta. Yine de bu konu üzerinde yapılan araştırmalar henüz erken aşamalarda.
Kalp Fonksiyonlarını Destekler
B1 vitaminin vücudunuza sağlayabileceği sağlık faydalarından bahsederken aynı zamanda teff ununun B6 vitamini açısından da zengin olduğunu belirtmemiz gerekir.
B6 vitamini, vücudun ürettiği homosistein miktarını düzenlemeye yardımcı olur.
Homosisteinin kalp hastalıkları ve enflasmayon oluşumuna neden olduğu gösterilmiştir. B6 vitamini olmadan bu madde vücudunuzda birikir ve kalbinize zarar verir.
Vücudunuza yeterli miktarda vitamin almak her zaman önemli olarak görülür ve dengeli bir beslenme de bu konuda kritik bir rol oynar.
Beslenme düzenine teff eklendiği zaman vücudunuzdaki vitamin miktarını arttırır ve vücudunuzun daha sağlıklı olmasını destekler.
B6 vitamini aynı zamanda tansiyonun ve kolesterol seviyelerinin düzenlenmesine yardımcı olarak kalp hastalıklarının önlenmesini destekler.
Büyümeyi Destekler
Lisin adı verilen ve nadir olan bir amino asit de dahil olmak üzere sekiz farklı amino asit içeren teff, büyüme ve gelişmeyi önemli ölçüde destekler.
Vücudumuz yeni hücre oluşturmak, eski hücreleri onarmak ve yaşamımız boyunca genele gelişimi sağlamak için proteinlere ihtiyaç duyar.
Hayvansal proteinler bu süreçte yardımcı olurken vücudumuz bitkisel proteinleri amino asit formlarına daha kolay parçalar.
Çölyak Hastalığını Önlemeye Yardımcı Olur
Çölyak hastası olan kişi sayısı arttıkça, glüten içeren yiyeceklere alternatif sunmak daha da önemli bir hal almıştır.
Çölyak hastalığı (glüten intoleransı), bu hastalığı yaşayanlar için acı verici ve tehlikeli olabilir.
Bu nedenle teff unu gibi glütensiz alternatifler, yüksek besin değeri, sağlık faydaları ve lezzetli bir alternatif olduğu için tercih edilmektedir.
Kilo Vermeyi Destekler
Bakır vücuda enerji verir ve vücuttaki kasların, eklemlerin ve dokuların iyileşmesine yardımcı olur.
Sonuç olarak, sadece bir su bardağında günlük bakır ihtiyacımızın yüzde 28’ini içeren teff, kilo vermeyi destekler ve enerji seviyelerimizi arttırır.
Adenozin trifosfat (veya ATP), vücudun enerji akışıdır. Yediğimiz yiyecekler yakıt olarak kullanılır ve bu yakıt ise ATP’ye dönüştürülür. ATP, mitokondri hücrelerinde oluşturulur ve bu üretimin doğru bir şekilde gerçekleşmesi için bakıra ihtiyaç duyulur.
Bakır, moleküler oksijenin suya indirgenmesinde katalist olarak çalışır. Bu ise ATP sentezlenmesi sırasında gerçekleşen kimyasal bir reaksiyondur.
Bunun anlamı, bakır vücudun ihtiyaç duyduğu enerji seviyesi ve yağ yakımı için gerekli yakıtın oluşturulmasına izin verir.
Bakır açısından zengin yiyecekler tüketmek aynı zamanda kandaki demiri serbest bırakarak daha fazla proteini sunar ve bu proteinlerin kullanılmasına izin verir. ATP ve protein metabolizmasını etkilediği için genel iyileşme ve sağlık için oldukça önemlidir.
Teffin lif içeriği de daha hızlı kilo vermeye yardımcı olacak diğer bir faktör olarak sayılabilir.
Tef Unu ile Pancake Yapımı
Şimdi daha da iyi bir şeye bakalım: Teff pancake!
Teff unuyla yapılan bu lezzetli pancake, evde deneyebileceğiniz oldukça basit bir vegan tarifi.
Deney yapmaktan çekinmeyin ve kendi ideal tarifinizi bulun.
Malzemeler:
- 2 su bardağı teff unu
- 2 su bardağı hayvansal olmayan süt (badem sürü ve yulaf sütü iyi birer alternatif olabilir)
- 1 yemek kaşığı kabartma tozu
- ½ çay kaşığı tuz
- 1 yemek kaşığı vanilya
- 2 yemek kaşığı Hindistan cevizi yapı (sızma olan)
- 1 yemek kaşığı agave şurubu (veya vegan tatlandırıcı)
Şimdi muhteşem pancake yapmak için gerekli adımlara bakalım:
- Pancake tavasını veya pancake pişirmeye uyun bir tavayı önceden ısıtın.
- Teff Unu, kabartma tozu ve tuzu bir kapta karıştırın.
- Hindistan cevizi yağı, süt, vanilya ve tatlandırıcıyı ekleyin.
- Tüm malzemeler eşit şekilde dağılana ve pürüzsüz bir sıvı elde edene kadar karıştırın.
- Karışımdan 1/4 su bardağı alın ve tavaya dökün.
- Üst kısımda kabarcıklar görünmeye başladığında ve alt kısmın altın rengine dönünce pancakei döndürün.
- Tavanın boyutuna göre, bu ölçülerle 10-15 pancake çıkar.
- İstediğiniz taze meyvelerle veya yemişlerle servis edin. Tatlı ve fıstıksı tadı olduğu için süslemenize gerek yok. Eğer isterseniz akçaağaç şurubuyla tatlandırabilirsiniz.