Karın Ağrısı Neden Olur ve Şiddetli Ağrılara Ne İyi Gelir

Karın ağrısı neden olur yazımızda karın ağrısının nedenlerinin detaylı incelemesini yaptık. Fakat daha önce karın ağrısı hakkında bir kaç özet tanımlama yapalım.

Karın Ağrısı Tanımı ve Gerçekler

Karın ağrısı, kaburgaların altında ve pelvisin üstünde hissedilen ağrı veya rahatsızlıktır.

Karındaki veya karnın yakınlarındaki organlardan kaynaklanabilir.

Enflamasyon, organ şişkinliği veya organa giden kanın azalmasından kaynaklanır.

Huzursuz bağırsak sendromunda (IBS), bağırsak kaslarının kasılması veya normal bağırsak aktivitelerine karşı aşırı hassas olması nedeniyle ortaya çıkabilir.

Karın ağrısı belirtileri şunları içerebilir:

• Şişkinlik
• Geğirme
• Gaz (flatus)
• Hazımsızlık
• Sol veya sağ üst, orta veya sağ veya sol alt karın bölgesinde rahatsızlık
• Kabızlık
• İshal
• GERD (gastro-özafagus reflüsü hastalığı)
• Reflü
• Göğüs ağrısı
• Pelvik ağrı

Karın ağrısına neden olan durum ağrının özelliklerine, fiziksel muayeneye ve testlere göre belirlenir. Genellikle teşhis için ameliyat gereklidir.

Nedenin tıbbi teşhisi zordur çünkü özellikler atipik olabilir, testler anormal sonuç vermez, ağrıya neden olan hastalıklar birbirine benzeyebilir ve ağrının özellikle zaman içerisinde değişebilir.

Medikal tedavi, hastanın tıbbi geçmişine ve neden olabilecek diğer sağlık koşullarına göre değişiklik gösterir.

Karın Ağrısı Nedenleri Nelerdir?

Karın ağrısı, karın bölgesinde hissedilir. Anatomik olarak karın kaburgaların altında ve diyaframın sütünde, pelvik kemiğin (pubic ramus) altındadır.

Ağrı, karın boşluğunu saran (deri ve kas gibi) karın duvarı dokularından kaynaklanabilse de karın ağrısı genellikle karın boşluğundaki organlardan kaynaklanan rahatsızlığı ifade etmek için kullanılır.

Teknik olarak daha önce tanımlanan en alt bölümü idrar kesesi, rektum, erkeklerde prostat bezi ve kadınlarda uterus, fallop tüpleri ve yumurtalıkları içeren bölümdür.

Genellikle karnın alt bölgesindeki ağrının karnın alt bölgesinden mi yoksa pelvisten mi (pelvik ağrı) kaynaklandığını anlamak zordur.

Genellikle ağrı yakındaki başka bir organdan kaynaklansa da karında hissedilebilir. Ağrıya neden olan hastalık akciğerlerin alt bölümünde, böbreklerde ve uterus veya yumurtalıklarda olabilir.

Diğer yandan karın bölgesindeki organlardan kaynaklı ağrı da olabilir.

Örneğin pankreas enflamasyonu ağrısı karında hissedilebilir. Bu ağrı türleri “referans” olarak tanımlanır çünkü hissedilen yerden kaynaklanmaz. Genellikle hissedilen yerin uzağından kaynaklanır (başka alanları referans gösterir.)

Karın Ağrısı Neden Olur?

Karın ağrısında organ enflamasyonu (apandisit, divertikülit, kolit), organ esnemesi veya distansiyonu (bağırsak tıkanması, öd kanalının taşlarla tıkanması, hepatit nedeniyle karaciğerin şişmesi) veya organa kan akışlının kesilmesinden (örneğin iskemik kolit) kaynaklanır.

İşleri daha da karmaşık hale getirecek şekilde karın ağrısı enflamasyon, distansiyon veya kan beslemesinde kayıp olmadan da meydana gelebilir.

İkinci duruma verilebilecek en önemli örnek huzursuz bağırsak sendromudur (HBS).

HBS ağrısına neyin neden olduğu bilinmemekle birlikte ya bağırsak kaslarının anormal kasılması (spazm) ya da bağırsaklardaki aşırı hassas sinirler kaynaklı olduğu düşünülmektedir.

Ağrıya neden olan anormallik bulunmadığı için işlevsel ağrı olarak ifade edilir.

Karın ağrısı neden olur bulmak için karın ağrısı hakkında aşağıdaki soruları soracaktır.

Ağrı Nasıl Başladı?

Karın ağrısı neden olur konusunda kendinize sormanız gereken ilk soru ağrının nasıl başladığı olmalıdır.

Eğer aniden ortaya çıkarsa, karındaki organlardan birinde sorun olduğunu ifade edebilir.

Örneğin kalın bağırsağa kan akışı gitmeyebilir (iskemi) veya safra kesesi taşları öd kanalarını tıkayabilir (biliyer kolik).

Ağrı Nerede Hissediliyor?

Apandisit genellikle karnın orta bölümünde rahatsızlığa neden olur ve apandisin yer aldığı sol alt bölüme doğru ilerler.

Divertikülit genellikle kolonik divertikülinin yer aldığı sol alt bölgede rahatsızlığına neden olur.

Safra kesesi rahatsızlığı (biliyar kolik veya kolekistit) genellikle safra kesesinin yer aldığı orta, üst veya sağ üst karın bölgesinde hissedilir.

Ağrının Türü Nedir?

Şiddetli mi, kramp gibi mi, sabit mi?

Bağırsak tıkanıklığı genellikle bağırsak kaslarının kasılması ve bağırsan ditansiyonu nedeniyle kramp dalgaları şeklinde hissedilir.

Kramp benzeri ağrılar bağırsaklarda şiddetli kasılmalar olduğunu gösterir.

Safra taşları nedeniyle öd kanalındaki tıkanma, 30 dakika ila birkaç saat arasında değişen sürekli karın ağrısında neden olur.

Akut pankreatit genellikle geçmeyen ağrıya neden olur ve ağrı karnın üst bölgesinde hissedilir.

Akut apandisit ağrısı ilk olarak göbek deliği etrafında başlar ama enflamasyon ilerledikçe karnın sağ alt kısmına göre hareket eder.

Ağrının özellikleri zaman içerisinde değişebilir.

Örneğin öd kanalı tıkanması, enfeksiyonlu veya enfeksiyonsuz (akut kolekistit) olacak şekilde safra kesesi enflamasyonuna neden olabilir.

Bu durum ortaya çıktığında ağrı, enflamasyon ağrısına dönüşebilir.

Ağrı Ne Kadar Sürüyor?

HBS rahatsızlığı genellikle aylar veya yıllar sürebilir.

Biliyer kolik ağrısı birkaç saatten uzun sürmez.

Pankreatit ağrısı bir veya birkaç gün sürer.

Asit kaynaklı hastalık ağrıları yani gastro-özafagal reflü hastalığı (GERD) veya on iki parmak bağırsağı ülseri genellikle haftalar veya aylar süren periyodik ağrıdır.

İşlevsel ağrı, periyodik ağrıya benzer.

Ağrıyı Neler Kötüleştiriyor?

Enflamasyon ağrısı (apandisit, divertikülit, kolekistit ve pankreatit) genellikle hapşırma, öksürme veya benzer hareketlerle kötüleşir.

Enflamasyonu olan bireyler hareketsiz yatmayı tercih etmektedir.

Ağrıyı Ne Rahatlatıyor?

HBS ağrısı ve kabızlık genellikle bağırsak hareketleriyle geçici olarak rahatlatılır ve değişen bağırsak alışkanlıklarıyla ilgili olabilir.

Mide veya ince bağırsağın üst kısmının tıkanması, tıkanmaya neden olan distansiyonu azalttığı için kusmayla geçici olarak rahatlatılabilir.

Antasit tüketmek veya almak mide veya on iki parmak bağırsağındaki ülser ağrısını geçici olarak rahatlatabilir çünkü yiyecekler ve antasitler, ülsere ve ağrıya neden olan asidi nötrleştirir.

Hastayı uykusundan uyandıran ağrı genellikle işlevsel olmayan nedenlerden kaynaklanır ve daha ciddidir.

Karın ağrısının yanında başka semptomlar da görülebilir:

• Ateş, enflamasyon veya enfeksiyonu işaret eder.
• İshal veya rektal kanama, bağırsak sorunlarını işaret eder.
• Ateş ve ishal, enfeksiyonlu veya enfeksiyonsuz bağırsak enflamasyonunu işaret edebilir.

Ağrının Teşhisi Nasıl Yapılır?

Doktorlar karın ağrısının nedenlerini şu şekilde belirler:

• Ağrının özellikleri, fiziksel işaretler ve diğer semptomlar.
• Fizik muayene bulguları
• Medikal laboratuvar, radyoloji ve endoskopi test sonuçları
• Ameliyat

HBS, Nasıl Karın Ağrısına Neden Olur?

Daha önce bahsedildiği gibi huzursuz bağırsak sendromunun yarattığı rahatsızlık, anormal bağırsak kas hareketi veya viskeral aşırı hassasiyet kaynaklıdır.

Genel olarak anormal kas kasılmaları ve viskeral aşırı hassasiyet teşhisi diğer hastalıklardan daha zordur.

Özellikle de fiziksel muayenede ve genel olarak uygulanan tanı testlerinde bir anormallik yoksa.

Teşhis, geçmişe (tipik semptomlar) ve diğer nedenlerin olmamasına göre yapılır.

Karın Ağrısına Ne İyi Gelir?

Eğer karın ağrısı için tıbbi yardım alıp almayacağınız konusunda emin değilseniz, karın ağrısına ne iyi gelir yöntemlerinden birini denemeden önce doktora başvurun.

Yaygın olan ev çözümleri ve genel ilaçlar şu şekildedir:

• Daha az yemek yemek.
• Az miktarda karbonat tüketmek.
• Limon suyu kullanmak.
• BRAT diyetini (muz, pirinç, elma püresi ve tost) uygulayarak semptomları rahatlatmak.
• Sigara ve alkolü bırakmak.

Doktorların önerileri:

• Zencefil tüketmek
• Nane
• Meyankökü
• Papatya çayı
• Bizmut subsalisilat (Pepto-Bismol), loperamit (Imodium), ranitidin (Zantac) ve diğer reçetesiz satılan ilaçlar

Bu çözümlerden bazıları semptomları azaltabilir ama eğer semptomlar devam ederse doktora başvurun.

Karın ağrısı neden olur sorusu belirlenene kadar aspirin veya NSAID ilaçlarından uzak durmak gerekir çünkü bu ilaçlar bazı durumları (peptik ülser, bağırsak kanaması) kötüleştirebilir.

Karın Ağrısını Teşhis Etmek Neden Zordur?

Modern teknolojik gelişmeler karın ağrısının teşhisi hızlı, doğru ve kolay hale getirse de hala bazı sorunlar vardır.

Karın ağrısı neden olur sorusunun ve teşhisinin zor olmasının birçok nedeni vardır.

Semptomlar atipik olabilir

Örneğin apandisit ağrısı karnın sağ üst bölgesinde görünürken divertikülit ağrısı sağ tarafta görülebilir.

Yaşlılarda ve kortikosteroid kullananlarda kolekistit veya divertikülit enflamasyonu ağrısı olmayabilir. Bunun nedeni kortikosteroidlerin enflamasyonu azaltmasıdır.

Testler her zaman anormal sonuç vermez

• Ultrason, safra taşlarını ve özellikle de küçük olanları ıskalayabilir.
• Tomografi, özellikle küçük olan pankreas kanserini göstermeyebilir.
• KUB, bağırsak tıkanıklığı ve mide perforasyonu işaretlerini göstermeyebilir.
• Ultrason ve tomografi, apandisit veya küçük apseleri göstermeyebilir.
• CBC ve diğer kan testleri, özellikle korikosteroit veya diğer bağışıklık sistemi baskılayıcı ilaç kullanan bireylerde ciddi enfeksiyon veya enflamasyon durumunda bile temiz çıkabilir.

Hastalıklar birbirini taklit edebilir

• HBS sendromu bağırsak tıkanmasını, kanseri, ülseri, safra kesesi hastalıklarını veya apandisti taklit edebilir.
• Crohn hastalığı apandisiti taklit edebilir.
• Sağ böbrek iltihabı akut kolekistiti taklit edebilir.
• Sağ yumurtalık kisti yırtılması apandisti taklit ederken sol yumurtalık kisti yırtılması divertiküliti taklit edebilir.
• Böbrek taşları apandisti veya divertiküliti taklit edebilir.

Ağrının özellikleri değişebilir

Yukarıda ele alınan örnekler, tüm karnı kaplayan pankreatit enflamasyonu ve biliyer kolikin kolekistite geçiş yapmasına neden olabilir.