Epilepsi Krizi Geçiren Hastaya Yaklaşım Nasıl Olmalıdır?
İçindekiler
Epilepsi krizi geçiren hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? sorusunun ilk cevabı hastanın güvenliğini ve rahatlığını sağlamak olduğunuzu unutmamanızı hatırlatarak yazımıza başlayalım.
Birazdan vereceğimiz bilgiler tüm nöbet türleri için temel müdahale aşamalarını anlatmaktadır.
Epilepsi nöbetinde yapılması gerekenler bilgisinden önce epilepsi hastalığının nedenleri, belirtileri, tedavisi gibi bir çok konuda detaylı bilginin yer aldığı Epilepsi Hastalığı isimli yazımıza göz atmanızı tavsiye ederiz.
Nöbet Bitene Kadar Yanından Ayrılmayın!
Epilepsi hastası olan kişilerin nöbet geçirecekleri zamanları bazı istisnai durumlar haricinde önceden tahmin edemezler ve nöbet süreleri değişkenlik göstermektedir.
Hasta bilinç kaybı yaşamış olabilir ya da üst üste ikinci nöbeti geçirebilir. Bu sebeple hastanın yanından tamamen kendine gelene kadar ayrılmamanız gerektiği unutmamalısınız.
Ayrıca nöbet sırasında hasta bilincini kaybedebileceği için olası yaralanmalar için nöbetin geçmesini beklemeli ve fiziksel yaralanma olup olmadığını kontrol edilmelidir.
Nöbetin Süresine Dikkat Edin!
Epilepsi nöbeti sırasında nöbet süresi çok önemlidir. Eğer hastanın nöbetinin başlangıç anında olay yerinde iseniz bitene kadar yani hasta kendine gelene kadar süre tutmanız iyi bir hareket olacaktır.
Hastanın hangi epilepsi türü rahatsızlığı olduğunu bilmiyor olabilirsiniz. Bu sebeple nöbet süreleri farklılık gösterebilmektedir.
Fakat epilepsi krizi geçiren hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? sorusunun kritik cevaplarından biride epilepsi nöbeti süresinin önemidir. Çünkü nöbet süre epilepsi hastaları için kritik bir yere sahiptir. 5 dakika ve daha fazla uzun süren nöbetler ölümle ya da kritik hasarlarla oluşmaktadır.
Sakin Olun!
Nöbet geçiren kişinin yanında sakin olmanız çok önemli bir noktadır. Eğer kalabalık bir ortamdaysanız sizin sakinliğiniz etrafta yanlış müdahale yapma ihtimali olan kişilerinde sakin kalmasını sağlayacaktır.
Epilepsi hastalığına göre süre değişkenlik göstermektedir fakat ortalama süre 1-2 dakika arasındadır. Bu sebeple ilk defa bu durumla karşılaşmış olsanız bile dayanmanız gereken süre 1-2 dakika olacaktır.
Tabi asıl önemli nokta ise hasta nöbet geçiriyor olsa da bilinci yerinde olabilir. Eğer hastanın bilinci açıksa ve sizde sakin kalamayıp panik yaparsanız hastayı daha kötü bir duruma sokabilirsiniz.
Olası Yaralanmaları Engelleyin
Epilepsi nöbeti durumunda etrafın güvenliğini almanız hastanın olası yaralanmalarının önüne geçebilecektir.
Epilepsi hastaları eklemlerini kontrolsüz şekilde oynattıkları için etraftaki keskin cisimler hastaya zarar verebilir. Hastanın etrafında yer alan keskin cisimleri kaldırın ve kafasını çarpmamasına özen gösterin.
Eğer etraftaki cisimler hareket ettirilemiyor ise ya da araba trafiği, metro durağı ve tren istasyonu gibi tehlikeli bir yerdeyseniz hastayı oradan uzaklaştırmanız iyi bir hamle olacaktır.
Durdurmayın!
Nöbet sırasında hastanın eklemlerinin hareketlerini durdurmaya çalışmayın. Eğer hastanın bilinci açıksa bu hareket hastayı daha da kötü bir duruma sokabilmektedir. Tabi nöbet sırasında hastanın kafasını darbe almaması için tutmanız bu durumun dışında kalmaktadır.
Epilepsi hastaları nöbet sırasında bilinçleri açık bile olsa genellikle nöbeti durdurmaya çalışmazlar. Tarafınızdan verilecek bir zorlama ise hastayı daha heyecanlı ve saldırgan hale getirebilir.
Bu durum nöbet sonrası içinde geçerlidir. Eğer hasta nöbetten çıkmış ve belirli bir alanda hareket etmek istiyorsa müdahale etmemeniz gerekmektedir.
Ağzına Bir Şey Sokmaya Çalışmayın
Epilepsi krizi geçiren hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? sorusunda yanlış bilinenlerden biri de hastanın dilini ısırmaması için ağzına bir cisim konulmasıdır.
Nöbet sırasında çene ve yüz kasları kasılacaktır. Eğer siz dilini ısıracağını düşünerek ya da farklı bir sebepten dolayı ağzını açarak bir şeyler koymaya çalışmamalısınız.
Bu gibi durumlarda hasta nesneyi kırarak boğulmasına sebep olabilir ya da dişlerini kırabilmektedir. Endişelenmeyin epilepsi nöbeti sırasında hasta dilini yutmayacaktır.
Nefes Aldığından Emin Olun!
Epilepsi nöbetinde yapılması gerekenler arasında en kritik olanlardan biride hastanın nefes almasını sağlamanız olacaktır.
Tek yapmanız gereken hasta sırt üstü uzanıyorsa eğer hastayı yan çevirerek nefes almasına yardımcı olun. Hastayı yan çevirmenin sebebi dilini yutmaması için değil tükürüğün solunum yollarını tıkamasını önlemeye çalışmaktır.
Bazı epilepsi türlerinde (Konvulsif veya tonik-klonik) hasta nöbet sırasında nefes almayı durdurmuş gibi görünebilmektedir. Bu durum göğüs kasları sıkıştığında meydana gelmektedir. Nöbetin bu aşaması geçtikten sonra kaslar gevşeyecek ve nefes alımları normal olarak devam edecektir.
İçecek ve Yiyecek Vermeyin!
Eğer epilepsi nöbetinin tamamen geçtiğini düşünmüyorsanız yani hasta tamamen kendine gelmediyse ve etrafında olup bitenin daha farkına varmadıysa yiyecek ve içecek bir şey vermeyin.
Hasta tam kendinde olmadığı için ya da halen nöbet geçirme olasılığı olduğu için yiyecek ve içecekler mide yerine akciğerlerine gidebilir ve boğulabilir.
Ne Zaman Acil Yardım Almalısınız?
Epilepsi krizi geçiren hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? sorusunu maddeler halinde yanıtlamaya çalıştık. Şimdi hangi durumlarda acil yardım almanız gerektiğini inceleyelim.
- Nöbet süresi 5 dakika veya daha uzun sürerse
- Hasta nöbet geçirdikten sonra bilincini kazanmadan yeni bir nöbet geçirir ve bu durum sürekli devam ederse.
- Hastanın solunumu zorlaşırsa ya da nefes alamadığını düşünüyorsanız.
- Epielpsi nöbeti su içinde gerçekleşiyorsa.
- Nöbet sırasında fiziksel yaralanma meydana gelmişse.