Biberiyenin Faydaları ve Zararları Nelerdir, Cide ve Saça Faydası Nedir?

İçindekiler

Güzel kokusu ve aromatik tadıyla, özellikle et yemeklerini lezzetlendirmek amacıyla kullandığımız biberiyenin faydaları ve zararları nelerdir? incelemesinden önce biberiye nedir biraz inceleyelim.

Biberiye Nedir?

Antik Yunan çağlarından beri alternatif şifa amaçlı kullanıldığı bilinen biberiye, nanegiller familyasına ait bir bitkidir.

Bitki antik Roma, Yunanistan, Mısır ve Yahudiler arasında kutsal kabul edilir ve İtalyan mutfağında yaygın olarak kullanılır. Aynı zamanda “Deniz çiyi” veya “Yaşlı adam” olarak da adlandırılır.

Ülkemizde Akdeniz bölgesinde yetişen biberiye, sıcak ve güneşli iklimlerde yetişebilmektedir. İğneyi andıran yeşil yaprakları sürekli yeşil kalabilme özelliği bulunan biberiye, toplanmadan önce mor çiçekli ve çalı gibi görünen bir görünüme sahiptir.

Yeşil ve çam ağacının iğneli yapraklarına benzemektedir ve ve pembe, mor, beyaz veya mavi çiçekleri olabilir.

Baharatlar arasında en yaygın olarak kullanılan bitkilerden biridir. Bitkinin ılık, acı ve keskin bir tadı vardır ama çorbalara, soslara, yahnilere, etlere muhteşem bir tat katar.

Biberiyenin taze olarak kullanılmasının yanı sıra ayrıca aktarlarda bulunan öğütülmüş biberiye tozu hali ile baharat olarak kullanımı da bulunmaktadır.

Aynı zamanda biberiyeden elde edilen aromatik ve uçucu yağı da kolonya ve parfüm yapımında da kullanılmaktadır.

Biz de yazımızın devamında biberiyenin faydaları konusuna detaylıca değinirken, temel olarak hem biberiye yağının hem biberiye çayının hem de genel olarak biberiyenin faydalarından bahsetmiş olacağız.

Biberiye Besin Değeri

Taze Biberiye, A, C, B6 vitamin, tiyamin, folat gibi vitaminleri ve magnezyum, kalsiyum, bakır, demir ve manganez gibi mineralleri içerir.

Fenolik bileşeni içerisinde diterpen, karnasol ve romarinik asit gibi antioksidanları ve esans yağı içerisinde sineol, kapfen, borneol, bornil asit, α-terpinol ve α-pinen gibi bileşenleri içerir.

Bitkide yüksek oranda lif vardır. Kolesterol ve sodyum oranı düşüktür ama doymuş yağ oranı yüksektir.

Kalori miktarı da oldukça düşük olan biberiye, 1 çay kaşığı ölçüsü dikkate alındığında yalnızca 2 kalori olarak değerlendirilir.

Biberiyenin Faydaları Nelerdir?

Biberiyenin faydaları genel olarak içeriğindeki değerli bileşenlerden gelmektedir. Biberiyenin besin değeri incelendiği zaman, içerisinde yüksek miktarda folik asit, kalsiyum, potasyum, manganez, demir ve A ile C vitaminleri bulunduğu gözlenmiştir.

Sinir Sistemine Faydası

Biberiyenin özellikle de hoş kokusunun sinir sistemine olumlu etki ederek, sakinleştirici ve rahatlatıcı etkisi göze çarpar.

Uzman araştırmalarına göre, biberiyenin yalnızca kokusunun bile hafıza üzerinde olumlu etkisinin olduğu ve hafızayı büyük ölçüde canlandırdığı bilinmektedir.

Bunun yanı sıra konsantrasyonu arttırıcı etkisi bulunan ve beyin fonksiyonlarını güçlendiren biberiyenin içerisinde karnozik asit bulunması, sinir sistemine faydasının en temel nedenidir.

Ayrıca ağrı kesici ve yatıştırıcı etkisi bulunan biberiye sayesinde migren ve hafif baş ağrısı gibi rahatsızlıklardan kurtulmak da mümkündür.

Anti bakteriyel ve Antimikrobiyal

Biberiyenin faydalarından biride, bakteri enfeksiyonlarına karşı oldukça güçlü olmasıdır. Ölümcül yaralara neden olan ve oldukça bulaşıcı olan stafilokok enfeksiyonunu önler.

Aynı zamanda farklı gram negatif ve gram pozitif bakterileri tamamen ortadan kaldırır.

Sinir sistemine faydasından yararlanmak için, bir tutam biberiye sıcak su içerisinde demlenerek biberiye çayı şeklinde tüketilebilir.

Anti-Enflamatuvar

Karnosol ve karnosik asit, Biberiyede bulunan ve kas, kan damarı ve eklem enflamasyonunu azaltmakla ilişkilendirilen iki güçlü antioksidan ve anti-enflamatuvar bileşendir.

Tansiyon, gut, arterit ve fiziksel egzersiz veya ameliyat kaynaklı yaraların iyileşmesine yardımcı olur. Ağızdan veya harici uygulama şeklinde kullanılabilir.

Ayrıca biberiyenin faydaları içinde, kardiyovasküler sistemdeki enflamasyonu azaltarak kalp sağlığını desteklemesi ve ateroskelorizisin oluşumunu engellemesi yer alır.

Safra Kesesi Sağlığını Korur

Biberiye öd akşını hızlandırır ve safra kesesinin en iyi şekilde çalışmasını sağlar.

Böylece biberiyenin faydaları içerisinde safra kesesinin sağlığını kuruması ve huzursuz bağırsak sendromu ve kolit gibi hastalıklara karşı savaşması yer almaktadır.

Biberiyenin Saça Faydası

Saç dökülmesi şikayetinden yakınanların da doğal şifa olarak kullandığı bitkilerden biri olan biberiye, bu özelliği sayesinde kozmetik sektörüne de girmiş ve şampuanların içerisinde kullanılmaya başlanmıştır.

Biberiyenin saça faydası, özellikle de doğal içerikleriyle hizmet sunan saç bakım ürünü üreticileri tarafından gözden kaçmamıştır.

Özellikle de saçlarının çabuk yağlanmasından şikayet edenlerin ve daha hacimli saçlara sahip olmak isteyenlerin kullanımına uygun olan biberiye, saça faydası için ister yağ ister suda kaynatılıp biberiye suyu olarak saça uygulanabilir.

Biberiyenin saça faydaları için kullanımı nasıldır? diye soranlara uzmanlar, özellikle biberiye yağı ile kafa derisine masaj yapmanın kepek ve yağlanmayı durduracağı, ya da saçı banyodan sonra son durulama işlemi olarak biberiye suyu kullanmalarının ise daha hacimli saçlara kavuşmaya yardımcı olacağını tavsiye ederler.

Biberiye yağı saç uzamasını destekler, kelliği önler, grileşmeyi yavaşlatır, kepek ve kuru saç diplerini tedavi eder.

Çalışmalar bu bitkinin saç uzamasını destekleyerek androgenetik alopekya (kalıcı kellik) hastalığını engelleyebileceğini göstermektedir.

Aynı zamanda kafa derisinde mikro dolaşımı hızlandırarak iyileşmeyi destekler ve şampuan kullanımından sonra saç dökülmesini azaltır.

Biberiyenin Cilde Faydası

Biberiyenin faydaları arasında özellikle de güzellik rutininde doğal ürün tercih edenlerin dikkatini çekecek bir faydası da cilde olan faydasıdır.

Alternatif tıp uzmanları ve bitki bilimcilere göre, cilt üzerinde biberiye yağı kullanımı cildi canlandırmaya ve ciltte meydana gelen şişkinliği ve yorgun ifadeyi azaltmaya yardımcı olur.

Hücre yenileyici etkisi bulunan biberiye yağının, yaşlanma karşıtı etkisi göstererek cildi erken yaşlanma belirtilerinden kurtarması da öneriler arasında yer alır.

Aynı zamanda antioksidan değeri ve vitamin içeriği zengin olan biberiye sayesinde, iltihaplanma sorununu çözmek de mümkündür. Cildinize böcek ısırması, yaralanma gibi durumlar nedeniyle meydana gelen iltihabı biberiye yağı kullanarak azaltmak mümkündür.

Biberiye yağı içinde yer alan antioksidanlar, cildi destekler. Yaşlanma karşıtı etkisi vardır, kızarık görüntünün ortadan kaybolmasına yardımcı olur ve cildin sağlıklı bir şekilde parlamasını sağlar.

Aynı zamanda limon takviyesi ekstratları cildi UV hasarına karşı korur.

Ağız Sağlığı İçin Biberiye Kullanımı

Biberiyenin faydaları arasında ağız ve diş sağlığını koruması da yer almaktadır. Nanegiller familyasına ait bir bitki olan biberiye, kötü nefesi tazeleme konusunda oldukça etkilidir.

Bir tutam taze biberiye yaprağını sıcak suda demleyip, soğuttuktan sonra ağzınızı çalkalamak için kullanabilirsiniz. Doğal bir gargara olarak düzenli kullanımı sizi kötü ağız kokusundan kurtarır.

Sindirim Sistemine Faydası

Biberiyenin faydaları arasında sindirim sistemine olan faydası, özellikle de mide ülserine neden olan zararlı bakterileri temizlemeye yardımcı anti-bakteriyel özelliği ile alakalıdır.

Bunun yanı sıra hazımsızlık, kabız, gaz ve şişkinlik gibi hafif sindirim sorunlarını iyileştirmek için de biberiye kullanımı yapılabilir.

Biberiyeyi sindirim sistemine faydası için kullanacaksanız, biberiye çayı olarak tüketebilirsiniz.

Biberiye Kilo Verdirir mi?

Biberiyenin faydaları konusunu araştırırken, karşımıza en sık çıkan sorulardan biri de biberiyenin kilo verme üzerinde etkisi olup olmadığıydı.

Başta şunu söylemek gerekir ki, uzman görüşleri esas alındığında biberiye dahil hiç bir bitkinin veya besinin tek başına kilo verdirme gibi bir mucizesi yoktur.

Ancak bazı bitkiler metabolizma üzerinde olumlu etkileri bulunduğu için, kilo kaybını hızlandırabilir.

İştahı kesme etkisinin bulunduğu söylenen biberiye çayı, yemeklerden bir saat kadar önce tüketildiğinde, hem iştahı kestiği hem de metabolizma faaliyetlerini hızlandırdığı için kilo verme hızını arttırabilir.

Biberiye ekstratı anti-enflamatuvar ve anti-hiperglisemik etkiye sahiptir ve kilo vermeyi destekler.

Araştırmalara göre karnosik asit açısından zengin biberiye, metabolik hastalıkların önleyici tedavisinde kullanılabilir.

Güçlü anti-enflamatuvar özelliği olan Biberiye mide rahatsızlığı, kabızlık, gaz, şişkinlik ve ishal gibi durumlarda doğal bir çözümdür.

Beslenme düzeninize Biberiye eklemek, bağırsak ve sindirim sistemi hareketlerini düzenleyebilir.

Kanseri Engelleme

Manganez, karnosol, rosmarinik asit, karnosik asit ve diğer biberiye özleri antioksidan, anti-enflamatuvar ve anti kanser özelliklere sahiptir. Seçici olarak kanser hücrelerini öldürür.

Koloni kan, meme, prostat, rahim, serviks, karaciğer, akciğer, mesane ve pankreas kanserinin tedavisinde umut vaat eden sonuçlar sunmuştur.

Böbreklere Faydası

Biberiyenin faydaları arasında böbreklere faydası da idrar söktürücü etkisinden gelmektedir. Etkili bir idrar söktürücü olan biberiye sayesinde, böbreklerde biriken fazla su dışarı daha kolay atılır.

Vücudu temizleyen ve idrar söktürücü etkisi ile su ile birlikte fazla tuzu da atmaya yardımcı olan biberiye, böbrek sağlığını korumada etkili doğal şifa kaynaklarından biridir.

Karaciğeri Arındırır

Biberiye, sirozu azaltma ve en yavaş iyileşen organ olan karaciğeri iyileştirme ile ilişkilendirilmiştir.

Aynı zamanda tip-2 diyabete neden olabilecek plazma karaciğer enzimlerini de azaltır. Karnasol, karaciğer dokularının bozulmasını önler.

Ayrıca enerji depolama molekülleri olan glikojenin karaciğerde tükenmesini engeller.

Beyin Fonksiyonlarını Destekler

Biberiyenin faydaları arasında bilişsel fonksiyonları desteklemesi gelmektedir.Hafıza performansı ve kalitesinin arttırılmasına yardımcı oldu.

Aynı zamanda dikkati, zekayı ve odağı arttırdığı bilinmekte.

Alzheimer Hastalığını Önler

Biberiyenin faydaları içinde , Alzheimer, ataksi ve bunamanın ana nedenleri olan beta-amiloyit plakları engellemesi ve asetilkolinesteraz (AChE) baskılaması yer almaktadır.

Aynı zamanda yaşlılarda ve diğer akut bilişsel hastalığı olan kişilerde bilişsel fonksiyonları destekler.

Nörolojik Koruma

Biberiye içerisinde bulunan karnosik asit, nörolojik koruma özelliklerine sahiptir. Oksidatif stresi azaltır ve sinir sistemini koruyacak şekilde sinir hücrelerindeki aşırı uyarılmayı azaltır.

Biberiyenin faydaları içinde beynin bazı bölgelerini iskemik yaralanma gibi durumlarda oluşan doku zedelenmesine karşı kuruması, sinir dokusunu iyileştirmesi ve kan pıhtılaşmasını azaltması yer almaktadır.

Öksürüğü Azaltır

Biberiyenin faydalarından biri de yapraklarının solunum sistemindeki balgam ve mukusu azaltır ve öksürük, soğuk algınlığı, grip ve astım semptomlarını rahatlatmasıdır.

Rosmarinik asit akciğerde sıvı birikmesini engeller.

Stresi Azaltır

Biberiyenin faydaları arasında aromasının ruh halini iyileştirdiği ve zihni temizlediği görülmüştür. Kronik anksiyete ve depresyon yaşayanlar üzerinde sakinleştirici etkiye sahiptir.

Ayrıca vücudun stresini azaltacak şekilde salyadaki kortizol (stres hormonu) seviyelerini azaltır.

Hormon Dengesi Kurar

Biberiyedeki karnasol vücuttaki androjen ve östrojen hormonlarını dengeler. Prostat sağlığını koruyan ve saç uzamasını destekleyen DHT (dihidrotestosteron) hormonunu azaltır.

Kan Pıhtılaşmasını Önler

Biberiyenin faydaları arasında olan Antioksidan içeriğe sahip olması sebebiyle Biberiye anti-trombotik etkiye sahiptir ve kan pıhtılaşmasını önlemeye yardımcı olur.

Ülser Karşıtı

Biberiye alımı, mide ülserine neden olan H.pylori bakterisinin büyümesini önleyebilir.

Bağışıklığı Destekler

Biberiyedeki aktif antioksidan bileşenleri, anti-enflamatuvar ve anti-karsinojeniktir. Farklı hastalıklara ve patojenlere karşı bağışıklık sistemini güçlendirir.

Nefesi Tazeler

Biberiyenin faydaları içinde doğal anti bakteriyel olarak nefesi tazelemesi ve ağız hijyeni sağlaması yer almaktadır.

Biberiye yapraklarını sıcak su olan bardakta demleyin ve daha sonra bakterileri yok etmek için gargara yapın. Bu şekilde doğal yolla nefesiniz tazelenmiş olur.

Kan Akışını Arttırır

Biberiye vücudu destekler ve kırmızı kan hücresi oluşumunu arttırır.

Ağrıyı Azaltma

Analjezik madde olan Biberiye, ağrıyı dindirmek adına etkilenen bölgeye uygulanır. Ağızdan alındığında ise baş ağrısı ve migren ağrısını geçirir.

Aynı zamanda adet dönemi ağrısını, mide kramplarını ve böbrek ağrısını azaltır

Vücudu Arındırır

Biberiye diüretiktir ve toksinlerin idrar yoluyla atılmasına yardımcı olur.

Ayrıca vücuttan atılan su miktarını arttırarak patojen, tuz, toksin ve fazla yağın vücut dışına atılmasına yardımcı olur.

Tiroit bozukluğu olan kişilerde sıklıkla görünen üreminin tedavi edilmesine yardımcı olur.

Zengin Antioksidan Kaynağı

Biberiyede bulunan antioksidan bileşenler, bağışıklık sistemini destekler. Biberiye içerisinde rosmarinik asit, kafeik asit, betülik asit ve karnosol gibi antioksidanlar bulunur.

Sarı Nokta Hastalığı

Biberiyedeki karnosik asit, retinanın dış bölümünü etkileyen yaşa bağlı sarı nokta hastalığını engellemeye yardımcı olur.

Spazmları Azaltır

Biberiyenin anti-epileptik özellikleri, kalp gibi kasların istemsiz kasılmasını önler.

Hareketi Arttırır

Biberiyedeki sineol, vücut faaliyetlerini destekler.

Biberiyenin Zararları Nelerdir?

Biberiye FDA tarafından güvenli olarak sınıflandırılsa da yüksek konsantrasyonlarda ve uzun süreli kullanmak bazı yan etkilere neden olabilir:

NOT: Biberiyenin yararları olduğu kadar aşırı kullanımında da zararları ortaya çıkabilmektedir. Fakat bu durum günlük kullanımınızın üstüne çıkarak aşırı tüketim sonrasında ortaya çıkabilecek ihtimallerdir.

Cilt tahrişi
Kel hastalarda kafa derisinde kaşınma
Diyabet hastalarında glikoz seviyesinde artış
Epilepsi gibi kovulsiyona neden olma
Kas spazmı
Koma

Biberiyenin zararları araştırıldığına, insan sağlığına ciddi bir zararı olmadığı gözlemlenmiştir. Ancak aşırı ve yanlış kullanımının yan etkilere neden olabileceği aşikardır.

Bazı bitkiler veya bitki çayları hamilelikte hem anne hem de bebek sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle biberiyenin hamilelik ve emzirme döneminde tüketimi önerilmemektedir.
Ciddi bir hastalığı olan ve düzenli ilaç kullanan kişilerin biberiye çayı ya da yağı kullanımını mutlaka doktorlarına danışmaları tavsiye edilir.
Biberiyenin sinir sistemi üzerinde uyarıcı etkisi bulunduğu için, epilepsi rahatsızlığı olanların uzak durması tavsiye edilir.

Biberiyenin zararları şu şekilde de olabilir:

Pulmoner Ödem: Akciğerlerde çok fazla sıvı birikimi
Doğurganlığın Azalması: Biberiyenin uzun süre kullanılması erkeklerde sperm sayısını, yoğunluğunu ve hareketliliğini azaltabilir. Hamile kadınlarda ise düşüğe neden olabilir.
İlaç Etkileşimleri: Varfarin (antikoagulant), Lityum (manik depresyon), Lasix (diüretik) ve diğer ilaçlarla etkileşime girebilir.

Kaynak:
Dr. Mercola
Dr. Chris Van Tulleken
Prof. Dr. M.Gopi Krishna
Prof. Dr. Sayed Atalla

Güncelleme: Bu yazı 23.03.2019 tarihinde güncellenmiştir.