Ağız Kuruluğu Nedenleri, Tedavisi ve Ağız Kuruluğunu Arttıran Durumlar

Bu yazımızda ağız kuruluğu nedenlerini, tedavisini ve ağız kuruluğunu arttıran durumları maddeler halinde inceleyeceğiz.

Tükürük salgısının yeterli olmaması ile birlikte, ağız içerisinin nemsiz ve rahatsız olması durumuna ağız kuruluğu denilmektedir. Xerostomia ve tükürük bezlerinin hipofonksiyonu, diğer bir deyişle olması gerekenden daha az performansla çalışması sonucu ağız kuruluğu problemi ortaya çıkar.

Bazı sistemik rahatsızlıklar ve kullanılan ilaçlar tükürük miktarını olumsuz etkileyebilir. Normalde ilerleyen yaş ile birlikte salgılanan tükürük miktarının azalması söz konusu değildir fakat yaşlılıkla birlikte kullanılan ilaç miktarı arttığından tükürük salgısı miktarı da azalır.

Ağız kuruluğu neticesinde, dişlerde çürüme, diş eti problemleri, ağız içi yaraları meydana gelebilir.

Diş çürükleri, diş eti hastalıkları, ağız içi yaraları ve virüs enfeksiyonları ağız kuruluğu rahatsızlığının başlıca etkenleridir.

Tükürük bezi hipofonksiyonu ve ağız kuruluğunun önceden anlaşılması ve sonuçlarını engellemek için 3 aşamalı bir teşhis yöntemi uygulanır.

Öncelikle hastanın şikayetleri sorulur. Bu sorular şu şekildedir;

• Ağız içerisindeki tükürük miktarında ki değişmeler nasıl?
• Yutkunma güçlüğü çekiyor musunuz?
• Yemekler de ağzınız kuruyor mu?
• Kuru gıdalar tüketirken sıvı yudumlama gereksinimi duyuyor musunuz?

• Tat alma bozukluğu yaşıyor musunuz?
• Yoğun, yapışkan tükürük hissiniz var mı?
• Dudaklarınız kuru veya çatlak görünümlü ve kırmızı, çabuk kanayan diş etleriniz var mı?
• Tekrarlamakta olan ağız içinde oluşan yaralar ve dilin yüzeyinde oluşan kuruluk ve değişiklikler var mı?
• Diş köklerin de çürükler var mı?
• Ağız kokusu şikayetleriniz var mı?

Eğer ağız kokusu şikayetiniz varsa bir diğer yazımız olan Ağız Kokusu Neden Olur ve Nasıl Giderilir? konusunu inceleyebilirsiniz.

Ağız Kuruluğu Nedenleri

Ağız kuruluğuna neden olan etkenler aşağıdaki gibidir.

• Kullanılan bazı ilaçlar; antidepresanlar(depresyon ilaçları), antihistaminikler ve diüretikler (alerji ilaçları),  kardiyovasküler (kalp ilaçları), analjezikler (ağrı kesiciler), antihipertansifler (sakinleştiriciler ve tansiyon ilaçları) gibi reçete edilebilen 400’den fazla ilaç ağız kuruluna neden olabilmektedir.
• Bir takım hastalıklar; şeker hastalığı (diabet), parkinson hastalığı, sjögren sendromu, hıv/aids ağız kuruluna sebepleri arasında gösterilebilir.
• Radyoterapi, kemoterapi ağız kuruluğuna sebep olabilir.
• Alkol ve sigara kullanımı, ağız yolu ile nefes alma ağız kuruluğuna sebep olabilir.

Ağız Kuruluğu Tedavisi

• Florlu veya ağız kuruluğu için özel üretilen diş macunları kullanılabilir.
• Dişlerin arasında yemek artıklarının kalmamasına dikkat edilmelidir.
• Diş yüzeylerine flor uygulaması günlük olarak yapılmalı.
• Yine florlu ağız gargaralı ile ağız içerisi hijyeni sağlanmalıdır.
• Diş dolgusu yaptırırken flor serbestleyen dolgu maddeleri kullanılmalı ve amalgam (civalı) dolgular tercih edilmelidir.
• Sakız çiğnemek,tükürük salgısını artıracağından rahatlık sağlayabilir.

Özellikle geceleri odanızı nemlendirebilir ve yudum yudum su içebilirsiniz. Su bazlı dudak nemlendiriciler kullanılabilir. Bütün bunlar şikayetlerinizi bir nebze de olsa azaltabilir.

Ağız Kuruluğu Şikayetlerini Artıran Durumlar

• Sodyum lauryl sulfat içeren diş macunları
• Katkı maddesi olarak içerisinde alkol bulunan gargaralar.
• Şeker
• Baharatlı ve asitli gıdalar
• Alkol ve karbonatlı içkiler
• Kafein içeren içecekler
• Sigara kullanmak
• Tarçın ve limon aromalı sakız ve şekerler