Bel Fıtığı Başlangıcı Belirtileri ve Tedavisi

Omurlar arasında bulunan diskin dışarı doğru kaymasıyla (fıtıklaşmasıyla) bacağa doğru giden sinirlerin sıkışmasına neden olan ağrılı duruma bel fıtığı denir. Oluşan bel ağrısı belden tek ya da iki bacağa doğru yayılan bir ağrıya neden olur. Bu ağrıya siyatalji adı verilir. Bel fıtığı, refleks ve duyu kaybı ile ya da kas gücü kaybı sonucu sinirlerde fonksiyon kaybına neden olur. Bu rahatsızlıkla ilgili daha kapsamlı bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.

Bel Fıtığından Şüphelenmemiz Gereken Durumlar Hangileridir?

• Belinizde oluşan ağrı aniden oluşmuş ise ya da 3 aydan daha kısa süreli ise ve durup istirahat ediyorken geçiyor fakat hareket etmeye başladığınızda (çorap, ayakkabı, kıyafet giyerken ya da yürürken ve oturup kalkarken) oluşuyorsa bel fıtığı olma olasılığı var demektir.
• Belinizdeki ağrı bel ve kalçadan dize doğru yayılıyor ve hatta topuklara kadar iniyorsa bel fıtığından şüphelenmek gerekir. Ağrı bazen tek bacakta bazen de iki bacakta birden oluşuyorsa bu bel fıtığının bir işaretçisi işaret olabilir.
• İktidarsızlık, kaslarda oluşan güçsüzlük, çabuk yorulma, dengesizlik ve idrarı tutamama şikayetleri var ise ileri derecede bel fıtığı vakası yüksek ihtimaldir.
• Eğer ağrınız 40 yaşından önce başlamış ve uzun süreli ise (3 aydan fazla) istirahat halinde iken ortaya çıkıyorsa, geceleri ağrı ile uyanıyorsanız, sabahları bel ağrısı ve tutulma ile kalkıyorsanız, yatakta dönerken zorlanıyorsanız bu bel fıtığı değil ankilozan spondilit ( iltihaplı omurga romatizması) gelmelidir.
• 35 ile 50 yaşlarındaki uzun boylu ve aşırı kilolu bireylerde ortaya çıkma olasılığı çok daha yüksektir.
• Beli zorlayan yanlış hareketler (yük taşımak, sürekli masa başında çalışmak ya da çok uzun süreli ayakta çalışmak, öğretmenler, şoförler) ile daha çok meydana gelir.

Korunmanın Yolları Nelerdir?

• Boyun, bel, sırt ve bacak kaslarını güçlendirici egzersizler yapılmalıdır. Bu sayede kaslar güçlenir ve omurgaya binen yük azaltılır.
• Sigara içmek bel ağrısına yatkınlık sağlayan önemli bir faktördür ve hemen bırakılmalıdır.
• Kilo olması gerekenin çok üzerinde ise ideal kiloya en kısa sürede inilmelidir. Bu sayede omurgaya binen yük azaltılmış olur.

Eğer Bel Fıtığı Olunmuş İse Günlük Yaşam Nasıl Olmalıdır?

• Çok alçak ya da çok yüksek yerlere oturmayınız. Bu nedenle alaturka tuvaletleri kullanmak bel fıtığı olan hastalara önerilmez.
• Oturma pozisyonunda iken belinize yastık ile destek verin.
• Yere eğilmeniz gerektiğinde asla belden değil diz ve kalçadan destek alarak eğilin. Yerden kalkarken ya da bir cisim kaldırırken (asla ağır bir cisim olmamalı) belinizle değil diz ve kalçalardan alacağınız kuvvetle kalkmalısınız.
• Eğer bir ağırlık taşımanız gerekiyorsa iki elinize aynı oranda ağırlık almalısınız. Alışveriş yaptığınızda poşeti tek kolunuzla değil ağırlığı ikiye bölüp iki kolunuzla birlikte taşımalısınız.
• Yatağa yatarken ilk önce oturun ve daha sonra bacaklarınızı karnınıza çekerek yan yatın. Daha sonra bacaklarınızı uzatın ve sırt üstü yatış pozisyonu alın. Yataktan kalkarken ise bu hareketleri tam tersi şekilde uygulayın.
• Asla bir eşyayı çekmeyin ya da itmeyin. Eğer mutlaka yapmanız gerekiyorsa çekme eylemini değil itme eylemini gerçekleştirin.
• Yukarıya doğru uzanmanızı gerektiren bir eylem içinde olacaksanız bunu asla yapmayın. Ayaklarınızın altına bir tabure alarak bu eylemi yerine getirin.
• Yüksek topuklu ayakkabıları asla giyinmeyin ve düz tabanlı ayakkabıları artık yaşamınızın içerisine sokun.

Tedavi Şekli Nasıldır?

Bel fıtığı vakalarının yüzde 2 kadarı ameliyat gerektirir. Diğer bir ifade ile bel fıtığı hastalarının çok az bir kısmına ameliyat gerekir. Fakat bazı ameliyat gerektiren vakalarda eğer cerrahi müdahalede gecikilirse kalıcı hasarlar da oluşabilmektedir. Erken vakalarda yatak istirahati (omurga şeklini alan elastik –visko- yataklar), iltihap giderici ve etkili ağrı kesici ilaçlar, kas gevşetici ilaçlar alınır.

Beli zorlayacak hareketlerden kaçınmak özellikle doktorlar tarafından hastaya söylenir ve bu yönde günlük yaşamını sürdürmesi tavsiye edilir. İleri evreli bel fıtığı vakalarında hastanın ENMG ve MR sonuçlarına göre tedavi planı uygulanır.

Çok ağrı var ve alınan ilaçlar bir hafta içinde olumlu sonuç vermedi ise ve uygulanan fizik tedavisinden de fayda sağlanamamış ise sinir etrafında oluşan ödemi çözmek ve ağrıyı azaltmak için ilaç zerk edilir. Ameliyat son çözümdür fakat eğer hasta çok ileri safhada gelmiş ise ve sinirlere çok fazla baskı durumu söz konusu ise hemen ilk müdahale olarak ameliyat gerekebilir fakat bu çok nadir bir durumdur.

Yapılan Ameliyat Riskli Midir?

Uzmanlık alanına hâkim yani omurga cerrahisinde yetkin, mikro cerrahi ile uğraşan ortopedistler ya da beyin cerrahları tarafından yapılması gereken bir ameliyattır. Ameliyat, hastanın yaşı, kilosu varsa diğer hastalıklar gibi durumlar göz önünde bulundurularak yapılır ve cerrahi müdahalenin türüne bu detayların sonucunda karar verilir.

Şikayetler Ameliyattan Sonra Geçer mi?

Sinir üzerinde oluşan baskının derecesi, hastadan kaynaklı bazı olumsuz durumlar yoksa (aşırı kilo yoksa yapılan uyarılara yaşamında dikkat etmiş ise) ve ameliyatı yapacak doktorun konusunda yeterince tecrübeli olması ile ameliyatın başarısı doğrudan ilişkili bir durumdur. Ülkemizde bu tip ameliyatlar yüksek oranda başarı ile gerçekleştirilmektedir.

Bel fıtığı kişinin yaşam kalitesini ve konforunu düşüren, sosyal aktiviteyi zaman zaman kısıtlayan, zaman zaman yüksek ağrılara neden olan ve olabildiğince erken tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Ne kadar erken tedavi edilirse, kişi özgür hareket etme ve günlük yaşamında çok daha konforlu yaşayabilme ve ağrısız günler geçirebilme şansını artırmış olur.